Strona:PL Blaise Pascal-Myśli 149.jpg

Ta strona została uwierzytelniona.
DZIAŁ SZÓSTY.
339.

Mogę sobie dobrze wyobrazić człowieka bez rąk, nóg, głowy (jedynie bowiem doświadczenie uczy nas, że głowa jest potrzebniejsza od nóg). Ale nie mogę sobie wyobrazić człowieka b z myśli: to byłby kamień albo bydlę.

339 bis.

Co odczuwa w nas przyjemność? ręka? ramię? ciało? krew? okaże się, iż musi to być coś niematerjalnego.

340.

Machina arytmetyczna[1] działa w sposób bardziej zbliżony do myśli, niż wszystko to, co robią zwierzęta; ale nie czyni nic, coby mogło świadczyć, że ma wolę jak zwierzęta.

341.

Historja o szczupaku i żabie Liancourt’a[2]: robią to ciągle, i nigdy inaczej, i żadnej innej rzeczy rozumnej.

342.

Gdyby zwierzę czyniło z rozumu to, co czyni z instynktu[3], i gdyby mówiło z rozumu to, co mówi z instynktu, w przedmiocie polowania, i aby ostrzec towarzyszy iż zdobycz znalazła się albo zgubiła, mówiłoby też w okolicznościach najbardziej je poruszających, np. aby rzec: „Przegryźcie ten sznur, który mnie rani, a którego nie mogę dosięgnąć“.

  1. Pascal był wynalazcą takiej machiny, na którą w roku 1649 otrzymał patent od króla, sformułowany w wielce pochlebnych wyrazach.
  2. Książę de Liancourt, żarliwy poplecznik Port-Royal’u: „historja“, którą wspomina Pascal, nie jest bliżej znana.
  3. Odnosi się do poglądów Kadezjusza na zwierzęta.