Strona:PL Bolesław Prus - Lalka Tom3.djvu/255

 Wokulski już nie mógł oprzeć się widzeniom; opanowały go, pożarły mu wolę, skrzywiły myśl i zatruły serce. Duch jego stracił wszelką samodzielność: rządziło nim lada wrażenie, odbijające się w tysiącznych, coraz posępniejszych, coraz boleśniejszych formach, jak echa w pustej budowli.
 Znowu potknął się o kamień i ten nieznaczący fakt obudził w nim straszliwe medytacye.
 Zdawało mu się, że kiedyś, kiedyś... on sam był kamieniem zimnym, ślepym, nieczułym.
 A gdy leżał pyszny w swojej martwocie, której największe ziemskie kataklizmy nie zdołały ożywić, w nim czy nad nim, odezwał się głos zapytujący:
 „Chcesz zostać człowiekiem?“
 „Coto jest człowiek?... — odparł kamień.
 „Chcesz widzieć, słyszeć, czuć?“...
 „Coto jest czuć?“...
 „Więc czy chcesz zaznać coś zupełnie nowego? Czy chcesz istnienia, które w jednej chwili doświadcza więcej, aniżeli wszystkie kamienie w ciągu miliona wieków?“
 „Nie rozumiem — odparł kamień — ale mogę być wszystkiem.“
 „A jeżeli — pytał głos nadnaturalny — po tym nowym bycie pozostanie ci wieczny żal?“...
 „Coto jest żal... Mogę być wszystkiem.“
 „Więc niech się stanie człowiek“ — odpowiedziano.