Strona:PL Boniecki - Herbarz Polski (1).djvu/17

Ta strona została skorygowana.

WSTĘP.

O pochodzeniu szlachty polskiej.

Biorąc do ręki książkę, zawierającą wiadomości o szlachcie polskiej, mimowoli czytającemu nasunąć się musi pytanie, skąd się ona wzięła?

Odpowiedź na to niełatwa. Nie mając żadnych źródeł historycznych z epoki, w której się wytworzyły rody szlacheckie polskie, odpowiedź ta będzie zawsze tylko hypotezą, mniej więcej możliwą, mniej więcej prawdziwą, odpowiednio do tego, czy późniejsze źródła kłamu jej nie zadadzą.

Czy pytanie to nawet kiedykolwiek zadawalniająco rozwiązanem zostanie, jest wątpliwem. Przy braku źródeł, każdy z piszących w tej kwestyi inaczej się na pierwotne czasy społeczeństwa naszego zapatruje, inne wyciągając wnioski z tego, co już z późniejszych czasów dochowały nam dokumenta i kroniki; stąd też do różnych dochodzi wyników. Kwestya to ciekawa, pociągająca swoją tajemniczością wielu uczonych badaczy przeszłości naszej, nieżałujących częstokroć długoletnich i mozolnych dociekań, w nadziei jej rozjaśnienia. Niejednemu już się zdawało, że wynalazł słowo prawdy, gdy wnet argumenty przeciwników prawdę tę obaliły, a zajmujących się tą kwestyą znów w niepewności pozostawiły.

Niemałą będzie zasługa tego, kto zdoła kwestyę tę w taki sposób zbadać i wyjaśnić, że przedstawi nam prawdopodobną hypotezę wytworzenia się tej klasy społeczeństwa polskiego, z której powstała szlachta polska, która przyczyniwszy się w znacznej mierze do wytworzenia silnego i potężnego państwa, nic starała się go następnie podtrzymać, lecz wzrósłszy w znaczenie i dostatki, uszczuplała i nadwyrężała wciąż władzę i powagę monarszą, aż w końcu, uchwyciwszy w swe dłonie ster nawy państwowej, doprowadziła ją do rozbicia.

Mam zamiar, na podstawie zebranych materyałów przy układaniu herbarza, w ostatnim jego tomie, prócz opisu herbów czysto krajowych, wymienić gniazda rodowe każdego poszczególe rodu i wszystkie domy z nich wyszłe, lub przez adoptacyę przyjęte. Nadto pragnę wskazać najdawniejsze pokolenia każdego rodu