Strona:PL Boy - Antologia literatury francuskiej.djvu/008

Ta strona została uwierzytelniona.

werwą, ciętością słowa i zręcznością sceniczną utwór Adwokat Patelin, niewiadomego autora.
Gdy ta literatura ludowa, gruba ale pełna soku, żyje i rozwija się, arystokratyczno-dworska liryka jałowieje. Zamknięta w konwencjonalnych tematach, wyzbywa się treści, przenosząc całą wagę na piętrzenie trudności formalnych, niewiele już mające wspólnego z poezją[1]. Bo też, na schyłku średniowiecza, i cały gmach feudalizmu kryje wewnątrz pustkę i próchno: ale dużo czasu upłynie, zanim rozpadną się ostatecznie te przeżytki minionych form życia, aby ustąpić miejsca bujnemu rozkwitowi Odrodzenia. Otóż, z mroków tego najciemniejszego, rozkładającego się średniowiecza, rozlega się krzyk człowieka, pierwszego człowieka współczesnego niejako nam, Franciszka Villona (1431—?). Liryka Villona, jako stosunek wyrazu poety do jego ludzkiej treści, jest o wiele bliższą nas, niż późniejsi odeń luminarze francuskiej poezji, Ronsard, Malherbe, etc.

II. WIEK XVI. — ODRODZENIE. — WPŁYWY WŁOSKIE. — REFORMACJA, KALWIN, — RABELAIS, MONTAIGNE. — OBYCZAJE. — POEZJA, RONSARD.

Z początkiem wieku XVI, Francja wchodzi w znak Odrodzenia. Ale, o ile podłożem jego jest humanizm, poznanie kultury greckiej i łacińskiej, o tyle klucz do tej kultury dały Francji Włochy. Wyprawy Karola VIII i Franciszka I zetknęły Francję z Włochami bezpośrednio:

  1. Np. gdy autor wielce już zawiłą formę utrudnia sobie tem, iż podpisuje pierwszemi literami wierszy swe imię i nazwisko; lub też, kiedy ostatnia sylaba każdego wiersza powtarza się jako pierwsze słowo następnego.