Alain René Lesage urodził się w 1668 w Bretanji, przybył do Paryża gdzie studjował prawo, ożenił się młodo, i piórem zarabiał na utrzymanie rodziny. Jest on niemal pierwszym, który „żyje z pióra“, nie szukając pomocy w pensjach, synekurach, dedykacjach i protekcji możnych; okoliczność ta była też zapewne przyczyną jego ogromnej płodności literackiej. Pisał bardzo wiele dla jarmarcznych scen ludowych, tłumaczył, naśladował z hiszpańskiego komedje, powieści; umarł w 1747.
Z całej tej pospiesznej produkcji literackiej przetrwały trzy dzieła: komedja Turcaret, będąca gryzącą satyrą na finansistów, oraz dwie powieści: Djabeł kulawy i Gil Blas. Oba te utwory — zwłaszcza Gil Blas — są zaczątkiem obyczajowej powieści francuskiej. Przed Lesagem, powieść przedstawia dwa typy: heroiczno-czułe bajdy nie troszczące się o prawdę uczuć i sytuacyj, oraz rubaszne małowidła obyczajowe z życia gminu. Lesage w swoim Gil Blasie zamierzył dać to, co później dał Balzac w Кomedji ludzkiej: całokształt życia, jego wygląd prywatny i publiczny, jego sprężyny, powikłania i namiętności, postacie i charaktery rozmaitych stanów. W utworze swoim korzysta ze zdobyczy psychologicznych, które poczynił wiek XVII, tak bardzo oddany poznawaniu mechanizmu duszy ludzkiej. Tylko to, co u Balzaka będzie w istocie olbrzymiem płótnem skomponowanem jako organiczna całość, jest u Lesage’a szeregiem obrazków dość luźno związanych z sobą losami bohatera.
Bo też i utwór ten narastał w dużych odstępach czasu w ciągu lat 20 z górą. Pierwsza część pojawia się w 1715, druga w 1724, ostatnia w 1735. Gil Blas, to młody chłopak, natura dość przeciętna, łatwowierny i naiwny, niezbyt obciążony skrupułami moralnemi; wędrówki jego po świecie, fantastyczne przygody, w których życie daje mu raz po raz dotkliwą lekcję, to fabuła powieści, pęczniejąca
Strona:PL Boy - Antologia literatury francuskiej.djvu/205
Ta strona została uwierzytelniona.
LESAGE.
