świata — niby pełnemi wdzięku, misternemi marjonetkami, to wszystko. Jest to jak gdyby Racine, w minjaturze i bez owej surowej powagi, jaką przybiera namiętność pod piórem wielkiego tragika. Kiedy, w Igraszkach trafu i miłości, Sylwia, przedzierżgnięta w pokojówkę, a nic nie wiedząc o analogicznem przebraniu Doranta, uczuwa coraz potężniejszy, nieprzeparty pociąg do lokaja swego zalotnika, czyż to co się musi dziać w sercu tej hardej panny, nie może stanąć obok uczuć Fedry gorejącej występną miłością do pasierba?
Marivaux, straciwszy za młodu majątek na osławionym „systemie Lawa“, skazany był na życie z pióra; toteż pisał dużo. Z trzydziestu kilku jego sztuk teatralnych najcelniejsze są: Arlekin w szkółce miłości (jeden z pierwszych jego utworów, rodzaj fantastycznej baśni), Igraszki trafu i miłości, dwie Pułapki miłości, Fałszywe zwierzenia etc. Napisał prócz tego dwie powieści, z których jedna zwłaszcza: Życie Marjanny długi czas była brewiarzem powieściopisarzy - psychologów (Stendhal). Wydaje perjodyczne pisma (Spektator, Gabinet filozofa) które wypełnia niemal wyłącznie sam gawędami światowo-filozoficznemi.
Życie pisarza nie przedstawia zajmujących rysów; otoczony szacunkiem dla swego zacnego charakteru, znosi pogodnie ubóstwo, przebywając w salonach kilku zaprzyjaźnionych dam, zwłaszcza głośnej pani de Tencin. Na schyłku lat został członkiem Akademji; wrócił mu też nałóg madrygału, który uprawiał w młodości: świadczy o tem Elegja dla pocieszenia damy, która straciła papugę. Umarł, nieco zapomniany, w r. 1763. I dziś grywa się go niewiele (pozostał ulubionym autorem wykwintnych teatrów amatorskich), ale wpływ tego pisarza można odnaleźć w niejednym późniejszym utworze. Bądź co bądź, między Molierem a Beaumarchais, jest to najwybitniejsza indywidualność w literaturze scenicznej Francji.
Strona:PL Boy - Antologia literatury francuskiej.djvu/236
Ta strona została uwierzytelniona.
