Strona:PL Boy - Antologia literatury francuskiej.djvu/480

przebudować społeczeństwo od fundamentów do stropu, wygłaszają serjo podobne brednie.
 W istocie, można się uśmiać na kwadratową stopę, słysząc rozprawy panów utylitarystów republikańskich lub Saint-Simonicznych. Chciałbym najpierw dobrze wiedzieć, co ma ściśle oznaczać ten nadęty rzeczownik, którym szpikują codzień pustkę swoich szpalt, i który służy im za schiboleth i za sakramentalny termin. — Użyteczność: co to za słowo i do czego się stosuje?
 Są dwa rodzaje użyteczności, i znaczenie tego słowa jest zawsze względne. To, co jest użyteczne dla jednego, nie jest niem dla drugiego. Ty jesteś szewcem, ja poetą. Użytecznem jest dla mnie, aby pierwszy wiersz rymował się z drugim. Słownik rymów jest mi wielce użyteczny; tobie, przy łataniu starych butów, nie zda się na nic, słuszność zaś każe przyznać, iż, nawzajem, dratwa nie na wieleby mi się przydała do sporządzenia ody. — Zarzuci mi pan, w dalszym ciągu, że szewc stoi o wiele wyżej od poety i że łatwiej można się obejść bez poety niż bez szewca. Nie mając zamiaru poniżać dostojnego rzemiosła, które czczę na równi z profesją konstytucyjnego monarchy, przyznam się pokornie, że wolałbym raczej trzewik rozpruty niż wiersz źle zrymowany i chętniej bym się obszedł bez butów niż bez poematów. Nie wychodząc prawie nigdy z domu i poruszając się swobodniej na głowie niż na nogach, zużywam mniej obuwia niż cnotliwy republikanin, który biega nieustannie od jednego do drugiego ministerjum, aby złowić posadkę.
 Nic z tego co jest piękne nie jest nieodzowne do życia. Możnaby usunąć kwiaty, świat nie ucierpiałby na tem materjalnie: któż chciałby wszelako, aby znikły z ziemi kwiaty? Raczej wyrzekłbym się kartofli niż róż, i sądzę iż na świecie znajdzie się ledwie jeden utylitarysta, zdolny wyrwać grządkę tulipanów aby zasadzić na niej kapustę.