Strona:PL Bronte - Villette.djvu/12

„Agnes Grey“, zaś pierwociną Charlotty była powieść „The Professor“. Emilia i Anna umarły wkrótce potem, pierwsza w 1848, druga — w 1849, nie pozostawiwszy więcej godnych zaznaczenia utworów.
 Charlotta Brontë — Currer Bell — ustaliła swoją sławę powieściopisarki dwoma utworami nade wszystko: „Jane Eyre“ i „Villette“, wyróżniającymi się wielką na owe czasy śmiałością poglądów, stworzeniem szeregu mocnych postaci osób działających, a nade wszystko niezwykle wnikliwą znajomością duszy kobiecej. W obu tych powieściach, podobnie jak w utworach Dickensa, przeważa element autobiograficzny oraz to, co stanowi najbardziej znamienną cechę utworów powieściowych Charoltty Brontë: wprowadzony przez nią, po raz pierwszy bodaj do beletrystyki angielskiej, tak modny obecnie pierwiastek reportażowy. Przy właściwym danej epoce nastawieniu romantycznym znajdują w jej powieściach wierne odtworzenie ówczesne stosunki społeczne, uwydatnione w osobibiście zaobserwowanych przez autorkę przejawach. Ze względu na te walory przełożone zostały jej powieści na wszystkie nieomal języki europejskie. Podana tutaj w przekładzie powieść jej „Villette“ słusznie uważana jest przez krytykę wszechświatową za najudatniejszy i najbardziej interesujący ze wszystkich utworów powieściowych Charlotty Brontë. Zawiera on żywe zobrazowanie pensji żeńskiej w Brukselli, oparte na własnych przeżyciach autorki, która była zrazu uczennicą a potem nauczycielką języka angielskiego w tym zakładzie wychowawczym. Materiał autobiograficzno-reportażowy użyty tu został jedynie za tło powieści, w której osnowę artystycznie wpleciony został pełen wdzięku romans, czyniący z „Villette“ charakterem swoim utwór prawdziwie klasyczny. Słynne wydawnictwo „Oxford University Press“ pomieściło też „Villette“ w rzędzie t. zw. „The World‘s Classics“ (Utworów klasycznych literatury wszechświatowej). Podany poniżej przekład polski tej powieści dokonany został z tego właśnie wydania oxfordskiego.
 Wymownym świadectwem ducha epoki ówczesnej w

II