wpływ ogromny. Zwłaszcza mistrzem mu był i druhem sławny Brunetto Latini, który go nauczył jak się to człowiek wiecznym czyni (come l’uom s’eterna — Piekło P. 15).
Skąd się zaś wzięło owo rozległe oczytanie i wszechstronne przygotowanie naukowe? To już łatwiej zrozumieć, jeśli zważymy znaczenie takiego bodźca, jak Latini, który był klasykiem, filozofem, poetą, mężem stanu, bo sekretarzem Rzeczypospolitej Florenckiej i t. d. Znakomitem jest jego dzieło poetyckie: Tesoretto. Być może, że świecił też przykładem... erotyczności, choć się jej później wypierał. Poglądów był szerokich; w polityce dążył do pogodzenia Gwelfów i Gibelinów.
Jakkolwiekbądź, młody Alighieri wchłonął w siebie na prawdę całą niemal wiedzę stulecia. Jest to, — że powołamy się znów na Carducciego — umysł, w którym połączyły się oświaty: rzymska, grecka, semicka, germańska. Gruntowniej jednak greckiego i hebrajskiego nie znał. O wiedzy filozoficzno-religijnej nie mówiąc, — bo któż więcej od niego przetrawił Platona, Arystotelesa, Ś-tych Tomasza, Bonawenturę, Augustyna i oba Testamenty? — posiadał nadto znajomość języków i literatur nowych wyjątkową. W narzeczach romańskich, a zwłaszcza prowansalskich, jest biegły w wysokim stopniu. Dużo pisano o jego pobycie we Francyi i Paryżu, o odbywanych tam studyach prawniczych i innych; nic wszakże pewnego w tym względzie nie posiadamy. Istnieją też niesprawdzone przypuszczenia, że i on sam zajmował w jednej z wszechnic włoskich katedrę. [1] Rozległość oczytania Danta — bardzo naturalnie — powoływała do życia różne domysły. Pobożny czciciel, ojciec Bertier (który obecnie wykłada we Fryburgu szwaj-
- ↑ Scartazzini: Dante-Handbuch, rozdział: «Student oder Docent»...
