Strona:PL Cezary Jellenta Dante.djvu/048

wziął pod swój sztandar Vieri Cerchi. Dzięki takiemu układowi sił cała Florencya, która chciała wpływem swym stłumić pożar w Pistoi i wezwała walczące partye do siebie, sama stanęła w płomieniach, albowiem domy Donatich i Cerchich z dawien dawna żywiły ku sobie zaciekłą nienawiść, — tamten zazdrosny o bogactwa, popularność i urodę Vierego, ten zaś o polor i wykwint arystokratyczny Corsa, który posiadał wszelkie talenty rycerskie i towarzyskie w wysokim stopniu i niesłychaną dumę, ze zjadliwym dowcipem połączoną. Nadto przeciwnicy byli szwagrami; Donati był niegdyś żonaty z siostrą owego Cerchiego i według wszelkiego prawdopodobieństwa pozbył się jej za pomocą trucizny. To miało być właściwym początkiem walki, której przebieg obfitował w sceny najzupełniej nadające się do piekieł, nawet nie-Dantejskich, a w której bronią Donatich bywała najczęściej trucizna. Zresztą i sztylet nie próżnował i omal nie zginął odeń poeta Guido Calvacanti, dla którego Dante miał cześć głęboką i któremu przypisał swe Nowe życie.
 Wreszcie trzeci fakt dziejowy: ustrój Florencyi. Sławne miasto nie tylko że było już wówczas, t. j. na długo przed Odrodzeniem, pięknym grodem ogrodów i kolebką wielkich artystów i mędrców, ale było i gminą wybitnie mądrą i postępową. Zdobyło ono sobie jeszcze w r. 1250 ustrój bardzo zbliżony do zupełnego samorządu, aczkolwiek oparty na podstawie wojskowej. Już wtedy, t. j. jeszcze za życia Fryderyka Staufena, gwelfowie nie mogli znieść niemieckiej gwardyi przybocznej Fryderyka Antiochijskiego, wielkorządcy Florencyi, i wypędziły ją, stawiąc na jej miejsce militaryzm własny. Zaraz potem śmierć wielkiego monarchy sycylijskiego poparła znakomicie sprawę narodowców i ludu, który, celem ukrócenia niszczących wojen domowych, wprowadził w r. 1252 urządzenia ściśle demokratycz-