Strona:PL Chateaubriand-Atala, René, Ostatni z Abenserażów.djvu/17

 Ale Chateaubriand jest zanadto ważką indywidualnością jako człowiek, zanadto egotycznem zjawiskiem jako pisarz, aby można było zapoznać się z jego dziełem, nie zapoznając się z nim samym.
 Franciszek René wicehrabia de Chateaubriand urodził się w Saint-Malo w Bretanji w r. 1768. Chowany w patriarchalnej surowości w smutnym feudalnym zamku, miał za towarzyszkę losu siostrę Lucynę, jedyną osobę w rodzinie, z którą łączyły go naprawdę bliskie i tkliwe węzły. Jak większość chłopców, wzrosłych nad morzem, marzył o podróżach; ojciec rozstrzygnął o jego karierze, uzyskując dlań stopień podporucznika w pułku nawarskim. Narazie Chateaubriand znajduje się w Paryżu, gdzie pociąga go świat literacki; czyta, kształci się gorączkowo, drukuje jakiś drobiazg w Almanachu Muz. Był to początkowy okres Rewolucji; w owej chwili, młody ex-podporucznik (pułk jego już nie istniał) bez antypatji patrzał na ruch, który zdawał się zapowiadać odrodzenie Francji. Ale osobiście, ze swojem nazwiskiem, jako członek rodziny przywiązanej do dawnych tradycyj, nie miał co robić w ojczyźnie. Zbudziły się w nim dawne marzenia podróżnicze: puścił się do Ameryki z planem odkrycia drogi do Indyj od północy. Drogi tej oczywiście nie znalazł, ale zapuścił się dość daleko w głąb puszcz i preryj Labra-