Strona:PL Chateaubriand-Atala, René, Ostatni z Abenserażów.djvu/21

tycznych. Był parem Francji, ambasadorem w Berlinie i Londynie, ministrem spraw zagranicznych, na którem to stanowisku zdecydował wojnę z Hiszpanią (1823). Po triumfie rewolucji lipcowej, wciąż wierny prawej dynastii, składa wszystkie godności, i, wycofawszy się w zacisze prywatne, pracuje nad Pamiętnikami z poza grobu, w których złożył dzieje swego życia oraz wiele osobistych porachunków. Dożywszy z kolei upadku Orleanów, zmarł z początkiem nowej republiki w 1848, jako ośmdziesięcioletni starzec.
 Jakim był ów człowiek, którego charakter, skupiony w typie Renégo, miał zaciążyć nad całemi pokoleniami w życiu i literaturze? Bezgraniczny egotyzm, oto zasadnicza cecha lej natury. Świat cały jest dlań jedynie wielkiem zwierciadłem, które odbija jego postać udrapowaną, w malowniczej pozie, w płaszcz melancholijnej »fatalności«. I jest w tem, zapewne, poczucie »gestu«, ale niema nieszczerości, pozy. Choroba wieku, którą później będzie analizował Musset, i tylu po nim, tutaj ma swój pierwszy symptom. Nieuleczalny smutek, obojętność na wszystko — »na wszystko, prócz religji«, jak mówi; — żrąca nuda, której nie może ugasić ani sława, ani miłość, ani zaszczyty, oto leitmotiv tego istnienia, tak szczodrze — zdawałoby się — obdzielonego wszystkiem, co życie dać może Bo i miłości nie zbywało, nie mogło zbywać