Strona:PL Chyliński Związek miast greckich Azji Mniejszej.djvu/7

Ta strona została skorygowana.

serji. Waddington określił ich wagę normalną na 11,50 gr. (maximum — 11,55 gr., lecz przeważnie 10,68 do 11,48 gr.) Tylko jedna moneta Samijska (w Paryżu), uważana za wielce podejrzaną zarówno przez Waddingtona jak przez P. Gardnera (l. l. 254), waży aż 17,042 gr.: jest to stater ateński ponownie odbity na stempel związku, niewiadomo tylko czy w starożytności, czy też za naszych czasów. Waddington nie określił stopy monet związkowych. Jakiś czas uważano je za didrachmy stopy perskiej (P. Gardner l. l.); prawidłowe objaśnienie zawdzięczamy B. V. Headowi (Num. Chr. 1880, l. l.): waga 11,50 gr., niedostateczna dla didrachmu aigineckiego a zbyt znaczna dla perskiego, odpowiada jedynie tridrachmom stopy rodyjskiej (11,475 gr. przy dr. = 3,825 gr.). Przypuszczenie B. V. Heada, że stopa rodyjska została wprowadzona w użycie dopiero od czasu synoikizmu trzech miast na Rodos (408—7), pozwoliło A. Holmowi (l. l.) utworzyć całą teorję numizmatyczno-historyczną: stopa rodyjska miała być ustalona specjalnie dla związku miast, o którym mowa; miała to być federacja politycznie zbliżona do Teb, i tak dalej. E. Babelon[1] ze swej strony dopatrzył się w στατη̑ρες ἐφέσιοι hieropojosów delijskich z r. 279[2] monet podobnych do serji „Heraklesa z wężami“. Szczęściem sam B. V. Head zauważył swoją omyłkę i zaznaczył później[3], że termin „stopa rodyjska“ jest zupełnie konwencyjny, oraz że jeszcze w V wieku na Chios bito pieniądze według tej stopy. Istotnie, tridrachm rodyjski odpowiada dwudrachmowemu staterowi egineckiemu o wadze minimalnej, t. j. najczęstszej, i dzięki temu mógł mieć łatwy zbyt i zastosowanie na wielu rynkach. Niedość na tem. Złoty dereikos perski był, jak wiadomo, równy co do ceny 20 siklom srebrnym po 5,57 gr., a więc 10 tridrachmów związkowych (mniej więcej 110—115 gr.) miało wartość prawie równą darejkowi (= 111,4 gr. w srebrze), w obrocie zaś handlowym zapewne odpowiadały mu w zupełności. Otóż znany jest piękny okaz statera złotego z mennicy lampsakeńskiej, który waży tyleż co darejkos perski, a zarazem ma znak „Heraklesa z wężami“, zupełnie identyczny z wybitym na srebrnych monetach związku, tylko bez napisu ΣΥΝ. Prawdopodobnie Lampsakos był też członkiem związku, chociaż dowieść tego na razie niepodobna.

  1. Traité des monnaies grècques et romaines, I, 489—9.
  2. BCH. VI (1882), 131.
  3. Catal. Br. Mus. (1897), l. l.