Strona:PL Cwiklinski Padwa i Polska.djvu/14

błahych powodów do pojedynków i do bójek; szczególnie krwawe i groźne tumulty miały miejsce w r. 1563 i w r. 1589, świadczące o wzajemnej. nienawiści i zaciekłości stron obydwóch.
 Polacy cieszyli się sympatją w gronach młodzieży, a działając zręcznie, potrafili sobie wpływ i nierzadko zwycięstwo przy wyborach zapewnić. Od najdawniejszych czasów aż do w. XVII niejednokrotnie rektorat przypadł im w udziale tak w Uniwersytecie legistów, jak w Uniwersytecie artystów.
 Samorząd młodzieży akademickiej sięgał tak daleko, że przez szereg wieków corocznie zgromadzenie scholarów w obecności rektora — jak już wspomniano powyżej — magistrów wybierało lub zatwierdzało i spis prelekcyj, t. zw. rotulus, definitywnie ustalało. Była to pozostałość z dawnych czasów, kiedy magistrowie opłacani byli z kolekt scholarów; studenci prawa swego bronili, mimo że już profesorowie z kasy publicznej pobory swe otrzymywali i przy powoływaniu znakomitości ofiar nie szczędzono. Atoli ze względu na spory i tumulty, które na zgromadzeniach wszczynano i z powodu zmiany stosunków, dawny zwyczaj utrzymać się nie dał: w r. 1523 postanowił Senat główne katedry w poszczególnych działach obsadzać wedle własnego uznania, w r. 1560 zaś ostatecznie pozbawił studentów cennego przywileju. Rektor jednak zatrzymał wpływ na ciało profesorskie, mając prawo kontroli nad wykładami, aby je profesorowie odprawiali regularnie i wedle obowiązujących przepisów.
 Nie przestali też scholarze mieszać się do sporów, które nauczyciele nierzadko między