Strona:PL Cwiklinski Padwa i Polska.djvu/19

czną, nie dawały im zaś pełnego zawodowego wykształcenia; przysposabianie do praktyki lekarskiej odbywało się niezależnie od Uniwersytetu; odwiedzanie szpitala pod kierunkiem tego czy owego profesora, którego sobie uczeń wybrał za przewodnika, uchodziło za rzecz drugorzędną; chirurgję pozostawiano felczerom.
 Dopiero w wiekach XV i XVI objawiły się nowe prądy, i zakwitły studja medyczne tak w Bolonji, jak mianowicie w Padwie. Zwrot nastąpił po pokonaniu jałowego formalizmu, zastarzałego przesądu i bezkrytycznego panowania autorytetu. Ten ruch emancypacyjny obudził się, gdy odzyskano nieznane już dzieła wielkich lekarzy starożytnej Hellady w oryginałach; z hellenizmu wydobył się również pęd, który uwolnił naukę od scholastyki i arabizmu — i tak powstała nowoczesna, na obserwacji i doświadczeniu oparta nauka lekarska.
 Padewscy profesorowie niemało się przyczynili do tego postępu, więcej od wielu innych Andrzej Vesal, Belgijczyk, który przez lat cztery, 1540 do 1544, zatem w tych latach, w których i nasz Józef Struś w Padwie przebywał, tamże chirurgję i anatomję wykładał. Odkrycia, ogłoszone w dziele „O budowie ciała ludzkiego“, stworzyły nową trwałą podstawę tej zasadniczej umiejętności medycznej i zjednały Vesalowi przydomek reformatora anatomji.
 Odtąd w Padwie nauka anatomji nie upadła. Godnym swego nauczyciela uczniem okazał się Gabrjel Faloppius i odkrycia mistrza swego skontrolował, poprawił i mnóstwem szczegółów uzupełnił. Także jego następca na katedrze, Maciej Reald Columbus nie był bez