Strona:PL Cwiklinski Padwa i Polska.djvu/22

zawsze jeszcze posiadała ona dobrych profesorów, którzy potrafili wkoło siebie gromadzić licznych adeptów sztuki lekarskiej; nie zabrakło nawet mistrzów, których pomysłowość i twórczość genjalna badania i wiedzę w pewnych działach na nowe pchnęły tory. Dwom przedewszystkiem wzmiankę poświęcić trzeba. Jeden z nich, Giambattista Morgagni należy do grona twórców nowoczesnej anatomji patologicznej. Drugiego nazwisko mówi samo za siebie: jest nim Galileo Galilei, który od r. 1592 przez lat kilkanaście zajmował katedrę matematyki. Na katedrze tej, złączonej czasami z katedrą astronomji (astrologji), siedzieli i we wcześniejszych okresach uczeni wybitni, jako to w XV stuleciu Prodocimo de‘ Beldomandi. W r. 1521 wykładał przez rok astrologję Polak, Baltazar Samosarsius z Ciechanowa.
 Katedr filozoficznych było wiele: zwyczajne, nadzwyczajne i docentury czasowe logiki, metafizyki, filozofji natury i filozofji moralnej, w różnych czasach mające różne nazwy. Profesorowie, między nimi niektórzy posiadający głęboką erudycję, wykładali pensa swe wedle utartego zwyczaju. Na początku XVI wieku wyróżnili się dwaj: Pietro Pomponazzi, który słowem i pismem śmiałe i radykalne głosił nauki, i Nicolò Leonico Tomes, który nową zainaugurował erę, objaśniając Arystotelesa i Platona z oryginalnych greckich tekstów. Przy końcu tego wieku aplauz znajdowały prelekcje Cezara Cremoninusa. Także kilku Polakom powierzono jednoroczne docentury: Stanisławowi Warszewickiemu, późniejszemu Jezuicie, w r. 1548, a Piotrowi z Goniądza, późniejszemu ministrowi prote-