Strona:PL Cwiklinski Padwa i Polska.djvu/25

jająca. Nawet francuski humanista Paweł Muret tamże rok jeden (1558) jako nauczyciel prywatny spędził. W tej atmosferze obracało się w piątem i szóstem dziesięcioleciu XVI wieku grono młodych rodaków naszych; przyswoili oni sobie obfitą wiedzę i przysposobili się do działalności różnorakiej w kraju: już to na arenie publicznej, już też na polu naukowem i w budzącem się do życia piśmiennictwie narodowem.
 I czwartemu jeszcze nauczycielowi humanistyki, Antoniemu Riccoboni wzmiankę poświęcić wypada choćby dla tego, że historję Uniwersytetu padewskiego napisał.
 Nad jedną z bram gmachu uniwersyteckiego wyryto na kamieniu napis, który temi mniej więcej słowy oddać można: „Wchódź tak, abyś dnia każdego stawał się uczeńszym, wychódź tak, abyś co dnia stawał się pożyteczniejszym ojczyźnie i chrześcijańskiemu społeczeństwu. Wtedy dopiero Gimnazjum uzna, żeś przyłożył się do jego ozdoby“.
 W jakim stopniu scholarze czynili zadość temu wezwaniu? O obcych nam nie chodzi; nas zajmuje pytanie, czy i w jakiej mierze rodacy nasi spełniali zadanie, które im napis zakreślał.
 Aby odpowiedzieć dokładnie na to pytanie, trzebaby rozporządzać całym, nader obfitym archiwalnym materjałem, dotychczas zaś tylko z niektórych tomów wyciągi zostały ogłoszone już to przez włoskich uczonych, w latach ostatnich mianowicie przez profesora padewskiego Glorię, już też przez uczonych naszych, osobliwie co się tyczy wieku XV przez ks. prof.