Strona:PL Cyceron - Sen Scypiona.pdf/36

Ta strona została przepisana.

prawem powszechném”. — Jesteśmy więc obywatelami jednego wielkiego państwa, to jest świata”[1]. — Człowiek, według Marka Aureljusza, składa się z ciała, duszy i ducha. Do ciała odnoszą się namiętności, do duszy czucie, do ducha zaś, najwyższy rozum[2]. Filozofem jest ten, który umie żyć według praw natury, wywyższyć się nad namiętności i oczekiwać z rezygnacją na śmierć[3].

Za panowania tego samego monarchy, kwitł jeden z najoryginalniejszych filozofów okresu Antoninów, Lucius Appulejus, syn Tezeusza Decemvirata, ur. 129 r. po Chr., w mieście Madaura w Afryce. Appulejus pierwiastkowo kształcił się w Kartaginie, potem w Atenach, gdzie zapoznał się z filozofją Platona, a w końcu w Rzymie. Nieograniczona chęć wiedzy, pobudziła go do podróżowania po oddalonych krajach, i do badania różnych religji i mysterji. Te podróże, wyczerpały środki materyalne do tego stopnia, iż kiedy Appulejusz chciał wstąpić na usługi bożka Ozirisa, nie miał pieniędzy potrzebnych na zapłacenie kosztów ceremonji. Widząc się więc blizkim ostatniej nędzy, wrócił do Rzymu, gdzie zarabiał na codzienne utrzymanie z rad prawnych, jakie udzielał spornym stronom; w końcu, zaslubił nie piękną, ale bogatą wdówkę, Pudentille. Od tej chwili, widzimy Appulejusza, ciągle zajętego pracami literackiemi, do czego, prawdopodobnie pobudziła go chęć odparcia zarzutów, jakie krewni jego małżonki, jemu zarzucali. Oskażony bowiem przez nich przed Klaudinem Maximusem, prokonsulem Afryki, iż do małżeństwa tego użył czarów, napisał Apologję, w której, z pewnego rodzaju żartem

  1. Marc. Ant. III, I.
  2. Tamże, XXXII, I.
  3. Tamże, XVII, III.