tylko mała część naszej powierzchni ziemi ściśle została zbadaną. Niedawno dopiero odkrył Barrande drugie jeszcze, głębsze, nieznane dotąd piętro formacyi syluryjskiej, obfitujące w nowe i szczególne gatunki; a obecnie pan Hicks odnalazł jeszcze głębiej, w dolnej kembryjskiej formacyi w Süd-Wales, pokłady, bogate w trylobity i zawierające rozmaite mięczaki i pierścienice
Obecność zawierających fosfaty nerkowców oraz materyj bitumowych w niektórych najniższych warstwach azojskich dowodzi, że istniało w nich kiedyś wcześniejsze jeszcze życie; istnienie zaś Eozoon w formacyi laurentyńskiej jest obecnie ogólnie przyjmowanem[1]. W Kanadzie znajdują się trzy wielkie warstwy pod utworem syluryjskim, a w najniższej z nich znaleziono Eozoon. Sir W. Logan powiada, że ich „ogólna miąższość przewyższa może grubość wszystkich późniejszych pokładów od podstawy szeregu paleozojskiego aż do naszych czasów. Przenosi nas to do okresów tak odległych, że możemy uważać wystąpienie tak zwanej fauny pierwotnej (Barrande) za stosunkowo nowe zjawisko”. Eozoon należy do jednej z najniżej uorganizowanych klas państwa zwierzęcego, w klasie tej jednak zajmuje stanowisko bardzo wysokie; istniał on w niezliczonych masach i jak to Dawson zauważył, karmił się zapewne innemi maleńkiemi istotami organicznemi, które także w olbrzymiej ilości żyć musiały. Powyższe słowa, dotyczące istnienia istot żyjących dawno przed okresem kembryjskim, wypowiedziałem jeszcze w 1859 roku; te same prawie słowa wygłosił później Sir W. Logan; okazały się one zupełnie prawdziwemi. Pomimo to wszystko, bardzo jest jednak trudno wytłómaczyć sobie nieobecność wielkich i bogatych w skamieniałości pokładów pod układem kembryjskim. Nie wydaje się to prawdopodobnem, aby te najstarsze pokłady miały być w zupełności spłukane, lub też, aby skamieniałości ich stały się niewyraźnemi w skutek metamorfizmu, gdyż w takim razie musielibyśmy odnajdywać chociażby niewielkie szczątki z formacyj zaraz po nich następujących, a i te powinnyby się znajdować prawie zawsze w stanie nawpół metamorficznym. Istniejące jednak obecnie opisy syluryjskich pokładów na olbrzymiej przestrzeni Rossyi i Ameryki Północnej nie przemawiają bynajmniej na korzyść poglądu, że im starszą jest pewna formacya, tem więcej ulegała ona obnażeniom lub metamorfizmowi.
Fakt ten musi pozostać na teraz nierozwiązanym i słusznie uważanym być może jako poważny zarzut przeciw rozwijanym tu poglądom. Chcę jednak postawić następującą hypotezę, aby dowieść, że fakt ten może znaleźć w przyszłości wyjaśnienie. Sądząc z natury istot organicznych, jakie występują w roz-
- ↑ Uważamy za stosowne zwrócić uwagę czytelnika, że w ostatnich czasach większość geologów przestała uważać Eozoon za skamieniałość istoty organicznej. W budowie Eozoon odróżniano skielet, system kanałów oraz delikatnie dziurkowatą muszlę (ściankę). Najnowsze atoli badania wykazały, że ta ostatnia stanowi brzeg, utworzony z włókien chrysotilu czyli produktu przemiany serpentynu, skielet zaś i kanały są igłami i blaszkami serpentynu. W taki sposób okazało się że Eozoon jest utworem nieorganicznym, złożonym — z serpentynu, chrysotilu oraz wapna. (Moebius: Palaeontographica, XXV, 1878. Dr. H. Hoernesz Palaéozoologie. 1884). (Tłumacz).
