Strona:PL Darwin - O powstawaniu gatunków.djvu/286

nicznych; zobaczymy wtedy, jak nieznaczną jest zależność wzajemna pomiędzy fizycznemi warunkami życia rozmaitych krajów i naturą ich mieszkańców.
 Ważny ten fakt równoległego następstwa form życiowych na całej powierzchni ziemi, wyjaśnić można przez teoryę doboru naturalnego. Nowe gatunki powstają z odmian nowych, posiadających pod pewnym względem przewagę nad formami dawniejszemi, a formy ilościowo przewyższające inne lub też mające pewne im tylko właściwe cechy korzystne w porównaniu z pozostałemi formami tej samej okolicy, wydadzą naturalnie największą ilość nowych odmian, czyli poczynających się gatunków. Najwymowniej dowodzi tego fakt, że przeważające t. j. w ojczyźnie swej najpospolitsze i najbardziej rozpowszechnione gatunki roślin wydają największą ilość nowych odmian. Skoro gatunki przeważające, zmienne i szeroko rozmieszczone, wtargną do pewnego stopnia w obręb innych gatunków, posiadać naturalnie będą lepsze od nich widoki rozleglejszego jeszcze rozmieszczenia, oraz wydania dalszych odmian i gatunków w nowych okolicach. To rozprzestrzenianie się może być nieraz bardzo powolnem, gdyż zależy od zmian klimatycznych i geograficznych, od przypadkowych zjawisk lub też od powolnej aklimatyzacyi nowych gatunków w różnych okolicach, przez jakie gatunki te musiały wędrować; jednakże z biegiem czasu, formy przeważające osiągają zwykle największy stopień rozmieszczenia i ostatecznego przodownictwa. Rozprzestrzenianie się mieszkańców lądów stałych, oddzielonych od siebie wzajemnie, odbywało się prawdopodobnie wolniej aniżeli — mieszkańców mórz, które się z sobą łączą. Dlatego też nie powinniśmy oczekiwać u tworów lądowych tak ściśle równoległego, kolejnego następstwa, jak u organizmów morskich, co też rzeczywiście ma miejsce.
 Zdaje mi się więc, że równoległe i w obszernem znaczeniu tego słowa, jednoczesne następstwo form życiowych na całej powierzchni ziemi, zgadza się zupełnie z zasadą, iż gatunki nowe pochodzą od bardzo rozpowszechnionych i zmiennych gatunków panujących; powstałe w taki sposób nowe gatunki, jako posiadające pewną przewagę nad rodzicami swemi oraz nad innemi gatunkami, same stają się panującemi, rozszerzają się, zmieniają i tworzą nowe znów gatunki. Te zaś stare formy, które zostały wyparte i ustąpiły miejsc swych nowym formom zwyciękim, będą zwykle grupami z sobą spokrewnione, ponieważ odziedziczyły pewną wspólną cechę niekorzystną. Ztąd też w miarę gdy nowe, a doskonalsze grupy rozszerzają się na kuli ziemskiej, grupy stare ustępują im swych miejsc. To następstwo form stosuje się tak do pierwszego ich pojawienia się, jako też do ostatecznego wygasania. Pozostaje jeszcze zrobić w tej kwestyi pewną uwagę. Przytoczyłem już powody, dla których przypuszczam, że większość naszych wielkich i bogatych w skamieniałości formacyj osadziła się w okresach obniżania i że pokłady te oddzielone są od siebie długiemi przerwami, podczas których dno morskie było nieruchomem, lub też wznosiło się, a osady nagromadzały się zbyt wolno, aby szczątki organiczne pokryć i od zniszczenia uchronić. W czasie tych długich przerw mieszkańcy każdej okolicy ulegali, jak przypuszczam, wielu przemianom