Strona:PL Darwin - O powstawaniu gatunków.djvu/333

sposób trudniej ulegnie zapewne przemianom. Wszelka skłonność do przemiany hamowaną także będzie przez krzyżowanie z niezmienionemi przybyszami z lądu macierzystego. Madera zamieszkaną jest dalej przez ogromną ilość szczególnych mięczaków lądowych, podczas gdy ani jeden gatunek mięczaków morskich nie ogranicza się do jej tylko brzegów. Jakkolwiek nie wiemy, w jaki sposób mięczaki morskie rozprzestrzeniają się, można jednakże przypuścić, że jajka ich lub larwy przytwierdzone do wodorostów lub drzewa spławianego albo też zawieszone na nogach ptaków brodzących, o wiele łatwiej aniżeli mięczaki lądowe mogą odbyć 300 — 400 mil wędrówki przez morze otwarte. Rozmaite rzędy owadów na Maderze przedstawiają równoległe prawie wypadki.
 Wyspom oceanicznym brakuje nieraz całych klas zwierząt, które zastąpione są przez zwierzęta innych klas. Tak np. na Galapagos miejsce zwierząt ssących zajmują lub niedawno zajęły gady, a na Nowej Zelandyi — bezskrzydłe ptaki olbrzymie. Jakkolwiek Nowa Zelandya zaliczoną tu jest do wysp oceanicznych, wątpliwem to jednak, czy tak jest rzeczywiście; jest ona bardzo znacznej wielkości i żadne morze głębokie nie oddziela jej od Australii. Na zasadzie zaś geologicznych jej cech i kierunku gór jej, W. B. Clarke utrzymywał niedawno, że wyspa ta wraz z Nową Kaledonią tylko za część Australii uważaną być winna. Co do roślin wysp Galapagos, Dr. Hooker wykazał, że stosunek ilościowy pomiędzy różnemi rzędami jest tam zupełnie inny, aniżeli gdzieindziej. Wszystkie takie różnice w stosunkach ilościowych, oraz brak całych grup zwierząt i roślin na wyspach kładzie się zazwyczaj na karb istniejących jakoby różnic w fizycznych warunkach wysp; ale objaśnienie takie bardzo jest wątpliwe. Łatwość przywędrowania jest, zdaje mi się, zupełnie tak samo ważną, jak natura warunków życiowych.
 Co się tyczy mieszkańców wysp oceanicznych, możnaby przytoczyć liczne zadziwiające drobne fakty. Tak np. na niektórych wyspach, nie posiadających żadnych zwierząt ssących, pewne rośliny endemiczne mają nasiona, zaopatrzone w doskonale rozwinięte kolce; a niema wiele stosunków, tak dalece uderzających, jak ten, że nasiona zaopatrzone w kolce, nadają się do wędrówek za pośrednictwem sierści i wełny zwierząt ssących. Wszelako nasiona kolczaste mogą być i w inny także sposób z wyspy na wyspę przeniesione, gdzie następnie roślina cokolwiek zmieniona, ale kolczaste swe nasiona zachowująca, tworzy formę endemiczną, dla której kolce stanowią zupełnie tak samo niepotrzebną część dodatkową, jak organa szczątkowe, np. skrzydła pomarszczone pod zrosłemi z sobą pokrywami u niektórych chrząszczy wyspiarskich. Dalej wyspy posiadają często drzewa i krzewy należące do rzędów, które gdzieindziej zawierają tylko zioła; drzewa zaś, jak to Alphons de Candolle wykazał, mają zazwyczaj ograniczone rozmieszczenie, co stanowi może właśnie przyczynę tego zjawiska. Ztąd wynika dalej, że gatunki drzew powinny mniejszą mieć skłonność do przedostawania się na odległe wyspy oceaniczne; a roślina zielna, nie posiadająca na lądzie stałym widoków zwycięztwa w walce z doskonale rozwiniętemi drzewami, skoro tylko przesiedli się na wyspę i współzawodniczyć