Strona:PL Darwin - O powstawaniu gatunków.djvu/408

Ta strona została przepisana.
DODATEK.

Instynkt[1].

Wędrówki:

Wędrówki młodych ptaków przez wielkie obszary morza, — młodych łososiów z wody słodkiej do morskiej, oraz powrót ich do miejsc rodzinnych nieraz słusznie były uważane jako zadziwiające instynkta. Co się tyczy obu najważniejszych punktów, jakie należy tu rozpatrzeć, można przedewszystkiem zauważyć u różnych grup ptaków dokładny szereg przejść: począwszy od ptaków, które w obrębie pewnej miejscowości, albo tylko okolicznościowo, lub też prawidłowo zmieniają miejsce pobytu, aż do takich, które peryodycznie udają się do bardzo odległych krajów, przyczem nieraz przelatują nocą po nad morzem otwartem przestrzenie 240 do 300 (angielskich) mil, jak np. od północnego

Dzieła Karola Darwina. — O powstawaniu gatunków52
  1. Rozprawa niniejsza miała być pierwotnie włączoną do dzieła „O powstawaniu gatunków“ i stanowić część rozdziału, traktującego o instynkcie. Następnie atoli Darwin, obawiając się zbytniego rozszerzenia dzieła swego, zaniechał tego zamiaru. Wręczył on później rękopis ten (jako też niektóre inne, dotyczące psychologii) profesorowi P. J. Romanesowi, upoważniając go do zużycia tego materyału. Jednakże po śmierci znakomitego przyrodnika, Romanes czuł się w obowiązku przedstawić światu w jaknajzupełniejszej formie tę drogą po nim spuściznę i ogłosił też drukiem, po porozumieniu się z rodziną Darwina, większą część rękopisu, o ile stanowiła ona całość jednolitą, w sprawozdaniach „Linean Society“, a później jako dodatek do dzieła swego „Mental Evolution in Animals“ (London, Nov. 1883); pewne mniej powiązane z sobą części rękopisu Darwina, zużył prof. Romanes w tekście dzieła swego. Pragnąc, aby polskie wydanie dzieła Darwina było jaknajzupełniejszem, uważam za stosowne dołączenie niniejszego dodatku.
    Tłómacz.