Strona:PL Dumas - Czarny tulipan (1928).pdf/196

ROZDZIAŁ XXX

HARLEM

 Harlem, gdzieśmy przed trzema dniami przybyli z Różą a obecnie z więźniem, jest pięknem miastem, szczycącem się słusznie okazałością i pięknością sadów i ogrodów.
 Podczas, gdy inne miasta Holandji zakładały swoją wielkość na wysławianiu zbrojowni, warsztatów okrętowych, bazarów i składów, Harlem poprzestawało na sławie zasadzania najpiękniejszych drzew, wiązów rozłożystych, topoli wysmukłych; żadne miasto nie miało takich miejsc do przechadzek służących, ocienionych sklepieniami liści dębowych, lipowych i kasztanowych.
 Miasto Harlem widząc, że Lejda jego sąsiadka i Amsterdam stolica dążyły, pierwsze, ażeby się stać szkołą, a drugie stolicą handlu Holandji, postanowiło ze swej strony poświęcić się rolnictwu, czyli raczej ogrodnictwu.
 Miejscowe położenie wzgórzyste, świeżością powietrza i ciepłem słonecznem dostatecznie zaopatrzone, nadawało mu pierwszeństwo przed innemi miastami Holandji wystawionemi na morskie wichry i słońce równin i skłoniło ludzi poświęcających się ogrodnictwu do osiedlenia się w niem.
 W Harlem więc zamieszkali przeważnie ludzie spokojnego umysłu, zamiłowani w płodach ziemi i domowem zaciszu, jak w Roterdamie i Amsterdamie osiedli czynni, przemyślni, z umysłem żywym, skłonnym do przedsięwzięć i wypraw w odległe strony świata, jak wreszcie w Hadze ludzie światowi i politycy.
 Wspomnieliśmy, że Lejda była miastem uczonych.
 Harlem upodobało sobie sztuki piękne, muzykę, malarstwo i ogrodnictwo.
 Harlem polubiło namiętnie kwiaty a pomiędzy temi pierwsze miejsce zajmowały tulipany.