Strona:PL Dumas - Hrabina Charny.djvu/1276

 — Słuchaj, panie Gilbert, podjął Billot, ja teraz przemówię do ciebie moim chłopskim rozumem, a pan odpowiedz mi z całą przenikliwością twego bystrego umysłu. Czy mieliśmy prawo, gdy król probował uciec i przejść do nieprzyjaciół, zatrzymać go w Varennes?
 — Tak.
 — Czy gdy po zaprzysiężeniu konstytucji 1791 roku, widzieliśmy króla wchodzącego w porozumienie z emigracją i spiskującego z zagranicą, mieliśmy prawo zrobić dzień 20-go czerwca?
 — Tak.
 — Czy, gdy odmówił swej sankcji prawom, mieliśmy prawo urządzić 10-ty sierpnia, to jest zdobyć Tuilleries?
 — Tak.
 — Czy mieliśmy prawo, gdy zamknięty w Temple nie przestawał być żyjącym spiskiem przeciwko nam, czy mieliśmy lub, nie mieliśmy prawa stawić go przed Konwencją narodową, wybraną, dla osądzenia działalności jego?
 — Mieliście to prawo.
 — Jeżeli mieliśmy prawo go osądzić, mieliśmy więc prawo go potępić?
 — Nigdy na śmierć.
 — Dlaczegóż?
 — Bo, choć winny w skutkach, nie był winnym w zamiarach. Czy był tyranem jak go nazywacie? Czy był ciemięzcą ludu? Wspólnikiem arystokracji? Nieprzyjacielem swobód? Nie... nie i nie...
 — A więc i pan go sądziłeś z punktu widzenia monarchii?
 — Nie, bo a tego punktu, byłbym go zupełnie uniewinnił.
 — Czyż nie uniewinniłeś go, głosując za darowaniem mu życia.