Strona:PL Dumas - Hrabina Charny.djvu/787

przytłumionym oddechu, w poruszeniach nerwowych i w ręce, która drżąca klucz ściska, serce nie ma żadnego udziału, duma tylko jest tu interesowaną.
 Mówimy duma, gdyż mimo tysiącznych prześladowań, na jakie król i królowa są wystawieni od chwili powrotu, widocznem jest, że życie ich ocalone, a cała kwest ja zamyka się w tych kilku słowach:
 Czy zbiegi z Varennes utracą resztę władzy, czy też odzyskają władzę straconą?
 Od fatalnego wieczoru, w którym Charny opuścił Tuileries, aby już do nich nie wrócić, serce Marji Antoniny bić przestało. Przez kilka dni była na wszystko obojętną, nawet na obelgi, lecz powoli spostrzegła, że w jej potężnym organizmie dwa są źródła, z których płynęło życie; nienawiść i duma, i przyszła do siebie, aby nienawidzieć i mścić się.
 Nie na Charnym mścić się chciała, nie Andreę nienawidzieć. Gdy o nich pomyśli, siebie samą nienawidzi, jest bowiem dość rozumną, aby powiedzieć sobie, że wszystkie błędy są po jej stronie, a wszelkie poświęcenia po stronie Oliviera i jego żony.
 O!... gdyby mogła ich nienawidzieć, czułaby się szczęśliwą.
 Lecz kogo nienawidzi z głębi serca, to ten lud, który ją dotknął swą ręką, przytrzymał, jak zwyczajnego zbiega, który ją napełnił wstrętem, ścigał obelgami i okrył wstydem. Tak, ona nienawidzi ten lud, który ją nazywał: madame Deficit, madame Veto, który zowie ją Austrjaczką i który ją ma nazwać wdową Capet.
 Jeżeli będzie mogła się mścić o!,.. jakże się zemści!...
 Co zdziałał Barnave dla królowej dnia piętnastego lipca 1791 roku, w tej chwili, gdy pani Roland przepisywała w swym saloniku w hotelu Bretońskim protestację, której treści jeszcze nie znamy: czy dał jej bezsilność i rozpacz, lub też posiłek bogów, który zwie się zemstą?... W istocie położenie było krańcowe.
 Dzięki zapewne Lafayettowi i Zgromadezniu narodowe-