Strona:PL Dzieła Cyprjana Norwida (Pini).djvu/113

Ta strona została przepisana.
54. DOOKOŁA ZIEMI NASZEJ.
PIEŚŃ.
Rozproszył pyszne myślą sercu ich, a podwyższył pokorne...
Psalm.
1.

Już tych, co w lochu morzą Ugolina[1]»
Pan, jako wicher, rozmiatać zaczyna.
Bagnetów kupy między sobą szczwając,
Rzeziami pysznych słabe nawracając.

2.

Ty, co Chrystusa Urosłeś przekupstwem,
Rozumem (ten jest konsekwentnem głupstwem),
Pod krzepszych w zbrodni upadniesz taranem[2],
A wszakże proch twój znów zawalczy z Panem...

3.

Na German skrzydły nie świśniesz orlemi,
Bo nie ze strachu wielka myśl na ziemi,
Ni uczonością więzy się rozcina:
Kupi ją można ludów Katarzyna.

4.

I wypełnionym będzie ogrom grzechu
Starorzymskiego... Rusie! — Czechu! — Lechu!
Katakumb wtedy słuchaj, krwią pisanych,
A krzyżów pytaj o dawno wieszanych...

5.

I znajdziesz logo, który nie istnieje,
Którego sztandar tylko w słońcu wieje,
I znajdziesz tego, ku któremu idzie
Niechętna przeszłość o kryjomym wstydzie.

6.

I znajdziesz żywoł w śmierci, a potęgę
W słabości, w słowie latającem księgę,
W ciemności jasność, a w jasności cienie.
To wiedz — i z plewy szczere czyść nasienie.


55. SCHERZO.
Morituri te salutant, veritas![3]
DOKTÓR.

Napisz nam książkę!

WARJAT.

Cóż? Niźli napiszę,
To pierwej powiem, co potem usłyszę:
Że drukujący mało jej rozumie,
Więc cala Polska, i wiek, i epoka
Nie zrozumieją także!... To w ich dumie
Usłyszę... przytem, że rzecz jest głęboka,
Że znam wybornie język lub, przeciwnie,
Że go zupełnie prawie zapomniałem...

DOKTÓR.

Statuę postaw!...

WARJAT.

O, jak to naiwnie
Powiedzieć! Czemże ją postawię? Ciałem?
I gdzie?...

DOKTÓR.

...Więc prawdę powiedz!

WARJAT.

Toć gadałem,
Toć gadam. Prawda dziś przeklętym szałem!...

DOKTÓR.

Ale bo gadasz ostro — do języka
Nie przyuczyłeś sobie publiczności

WARJAT.

Oj, tak!... A czemu zdarliście na łyka
Te rękopisma, dane wam w ufności,
Których zaledwo promyczek promyka
Powystrzeliwał samem prawdy parciem?
Dość jest — Jonasza[4] znam: gardzę pożarciem.

  1. Ugolino — tyran miasta Pizy (w. XIII), wrzucony przez wrogów na śmierć głodową do wieży.
  2. taran (gr.) — machina wojenna do rozbijania murów fortecznych.
  3. (łac.) — Idący na śmierć pozdrawiają cię, prawdo! — Przekształcenie znanych słów, z jakiemi gladiatorzy zwracali sic do cezara bezpośredni o przed rozpoczęciem śmiertelnej walki.
  4. Jonasz — jeden z 12 proroków mniejszych (ok. w. IX przed Chr.); według opowieści biblijnej połknął go wieloryb i po 3 dniach wypluł go na ląd.