Odrodek... Brutusowie cóż powiedzą miedni[1],
Co w Kapitolu niszach stoją?!... Wielkie dzieło
Ogromnych dziadów woła!... śpi potomek!... —
Pojmujesz i prawemu mnie patrycjuszowi
Wybaczasz dziś, że miecza starego odłomek
Porwałem — a gdy człowiek się nie zastanowi,
I czyste piersi twórczość, wielkość cudza zdraźni,
Nawoływania ojców, co głoszą przyjaźni...»
— Tu Cezar wstał, «Nieprawdaż, że noc lazurowa
I cicha?» mówiąc «Jedno, co Rzym jeszcze chowa!»
P. S. — Przyjm fraszkę tę, Henryku, jak jest, przy ostatku
Dziennika, na ojczystej odbitą bibule,
Bo nie mam zacniejszego na pamiątki statku,
Anim klasyczny pisarz... Dośpiewa ci czule
Niejedną z długich, bogdaj nieprzerwanych, rozmów;
A nie smuć się i prędko też widzenie odnów!
Tu, w Rzymie tym[2] — oh, w Rzymie,
Gdzie przebronzowana
Na Napoleona wielkie imię,
Kolumna Trajana[3] —
Tu — Irydjona krótki miecz
I pancerz grecki,
I katakumb tu łzawa, ciemna rzecz,
I prawników język zdradziecki...
Tu, w Rzymie tym, w Rzymie tym,
Białowłosy Słowianie,
Koturn[4] jaki kładziesz? Witasz czém?
«Że zwyciężyłeś, Panie...»
Oh, Irydjona, Irydjona
O potęgi drugiej, wyższej skrzydle,
Bo Masynissa dziejów kona
I samo sidło w sidle...
Straże, mieczów pewne, pretorjańskie[5]
Rozum, siebie pewny, zakończony —
Błędne oczy słowiańskie
I Galilejczyk gdzieś męczony...
I moc druga, moc druga, młodzieńcza,
Co Atyli znaki, smocze garła[6],
Wzięła, jak nić pajęcza,
I złamała w kręgach i odparła...
Szlachectwo jest to równość — bo, jeżeli
Się na szlachetnych i więcej szlachetnych
I niezupełnie szlachetnych podzieli,
To wszyscy podli... synowie bezdzietnych!
Bo bez szlachectwa równość nie istnieje,
Ani szlachectwa bez równości niema;
Duch wieczny w mrokach staropolskich dnieje
I rozpromienia się skrzydły obiema.
I czasy przyjdą takie, że Europa,
Co tu i owdzie o foremki wola,
Będzie jak koło kruszwickiego chłopa,
A ramię boże jak oś tego koła!
Na każdą iskrę rzucam się, jak osa,
Bo nie ukaja mię żaden uczynek —
Nie potrafiłbym narysować nosa,
Ale mam szlafrok i ciepły kominek.
- ↑ Wiadomo jest, że posąg starego Brutusa był z miedzi (P. P.).
- ↑ Wiersz ten wysłał poeta w liście z Paryża 29 listopada 1851 r.
- ↑ Wiadomo, że kolumna Vendôme jest kopją kolumny trajanowej albo antonjuszowej. (P. P.).
- ↑ koturn (gr.), rodzaj obuwia z bardzo grubą podeszwą.
- ↑ pretorjanie (łac.), gwardja przyboczna cezarów rzymskich.
- ↑ Wiadomo, że hufce Atylli prowadzone były przez chorążych, znaki smoków z rozwartemi paszczami noszących. (P. P.)
- ↑ kwiryci, tytuł Rzymian, posiadających pełne obywatelstwo.
- ↑ (łac.) = szewcze, pilnuj swego kopyta.
