Strona:PL Dzieła Cyprjana Norwida (Pini).djvu/487

Ta strona została przepisana.

Niedania nic w nagrodę znakomitych usług.
Inaczej bowiem wszystkie razem szczeble nagród
Nie zbiegałyby w ona, która jest największa,
A jest największą, bowiem wolną od zazdrości!
———————————

Tu rękopis się urywa. Z dalszych scen, których, jak świadczą niewyraźne notatki na świstkach, miał być cały szereg, przechowała się na trzech luźnych kartach tylko następująca. Miała ona prawdopodobnie zamykać tragedję.

MAREK ANTONJUSZ. Tak zrządziłem, jakkolwiek zrządzeń sam igrzysko!...
Zrządziłem tak, iż, stać się cobykolwiek miało
Z purpurową królowej galerą, lub z siły,
Wieńczącemi jej namiot — tu odnieść s!ę winno,
Choćby pozostał jeden mąż z złamanem wiosłem!...
Zrządziłem tak... a kiedyś rzekną dla przegranej
O Antonjuszu, iż był nieobacznym wodzem,
Ustatecznionych zewsząd nie mającym planów...
Her, kielich staw tu — dobądź amfory fenickiej
Z napisem nieczytelnym... pieczęć odmieć mieczem!

(bierze miecz Hera, wygina i próbuje)

Miecz ten poświstu nie ma, jak należy — mój weź!
Ujęcie, widzę, dagi[1] trafne masz...
Czy Homer
Nie jest ci obcym?...
HER. Mówi Homer w miejscu jednem,
Iż nagiej widok broni dawa ręce rzutność...
MAREK ANTONJUSZ. A co nependys[2] znaczy?
HER. ...«Nependys» jest, panie
I wodzu mój, filtr[3], który tessalskie niewiasty
Arcystare przy nowiach księżycowych robią,
Nawołując Hekaty...[4] Filtry, że różne są...
MAREK ANTONJUSZ. Kielich napełń i sobie staw — mów — lej ostrożnie!
HER. Że osobliwe filtry są, ergo: nepenthes
Sprawuje bohaterski sens i zacne dawa
Ciepło wnętrznościom...
MAREK ANTONJUSZ. Wychyl z Markiem Antonjuszem,
Tryumwirem pobitym, mężem smętnym, który
Cezarowi boskiemu radził był marsz na Rzym
I wielkość dał mu... potem koronę mu dawał,
A pod Farsalą prawem zwycięstwa był skrzydłem.
On zgon Cezara sławą Cezara zgotował,
Lecz przyjacielem umiał być wiernym po zgonie
Przyjaciela — —
(...pamiętaj, Her... wychyl!)
...gdy miasto
Harangą[5] swoją wzruszył dyktatorobójcze!
Pod Filippi aż krusząc dwadzieścia trzy miecze
I Augustowi dając znów sławę...

...on wielkość
I jej tragedję dawał tam i sam... nie mierzył
Punickim[6] łokciem świetnej purpury, jak handlarz
Sydoński!...[7] On czy wielkim, powiedz... albo, jeśli
Umysł ku temu czujesz, powiedz, co jest wielkość!
HER. Nieco popiwszy filtru, czuję umysł możny
Ku wszelakiej imprezie czy słowem, czy siłą...
Szczególna rzecz, wyzwałbym istnie że Herkula
Prawą ręką, gdy lewą wziąłbym volumina[8]
Mędrców i na dysputę powołał kapłany...
Wielkość, myślę, że tak jest, jakby kto, od góry
Za piramidy wziąwszy, raz po raz trzy razy
Rzucił je na Rzym kształtem wypróżnionych amfor...
Jak przez mgłę, jak przez cienki papirus, oglądam

  1. daga (włos.) — sztylet.
  2. nependys (właściwie: nepenthes, gr.), dosłownie: usuwający smutek; przydomek cudownego ziela egipskiego, które, dodane do wina, podniecało i nastrajało radośnie.
  3. filtr (późnołac.) — napój, szczeg. czarodziejski (miłosny lub zatruty).
  4. Hekate — grecka bogini księżyca i czarów.
  5. haranga (franc.) — długa, uroczysta mowa, przemówienie do zgromadzenia lub tłumu.
  6. punicki (łac.) — kartagiński, tu: kupiecki.
  7. Sydon — miasto fenickie, słynne z wyrobu purpury.
  8. volumina (łac.) — tomy.