Strona:PL Dzieła Ignacego Krasickiego T. 6.djvu/148

wnuka jego na tron wzniosło. Skoro albowiem Adryan najwyższą władzę objął, w niemowlęctwie jeszcze zostającego do siebie przyzwał i dostojnością znamienitą kapłaństwa Saliensów zaszczycił.
 Urodził się w Rzymie roku od założenia miasta 872, pod drugim konsulatem dziada swojego Anniusza, którego nazwisko dotąd nosił, póki go przyswajając Adryan, Aureliuszem nie mianował. Że ojca wkrótce utracił, wziął go dziad do domu swojego i, jak sam w pismach swoich twierdzi, takowe mu dał wychowanie, iż nie tylko w nauce, ale i obyczajności znaczny postępek uczynił. Najbardziéj go w samychże pierwiastkach ćwiczenia ujęła filozofia, nie ta, która się na mniéj zdatnych badaniach zasadza, ale, która się do istotnych rzeczy jedynie przywiązując, ku zamiłowaniu cnoty prowadzi, a o powierzchowne okrasy i wdzięki nie dba. Oznaczył w tym powszechnym wyrazie rymotwórstwo i wymowę, a zbyt się zaciekając w zdaniu swojém, czynił krzywdę wydziałom nauki równie miłym i użytecznym, gdy dobrze użyte bywają. Nie tylko więc posiadał filozofią, ale pełnić jak najściśléj jéj przepisy postanowił.
 Sposobiła go do wypełnienia takowych zamiarów wrodzona skłonność, był albowiem nieco ponury i nad zwyczaj innéj młodzieży, przyzwoite wiekowi temu zabawy nie miały dla niego owych powabów, któremi innych ujmować i zniewalać zwykły. Zapał do nabycia coraz większéj doskonałości tak był w nim wielki, iż w dwunastym roku wieku, przywdział na siebie z płaszczem dostatnim odzież, jakiéj pospolicie używali filozofowie; a nie zastanawiając się na saméj powierzchowności, sposób ich życia przejął, żyjąc z wielką wstrzemięźliwością; w czém gdy miarę przebierał, jak sam wyznaje, znaczny uznał w zdrowiu uszczerbek: przyszedł jednak wkrótce do siebie i odtąd, miarkując ów niewczesny zapał, dość był czerstwym.
 Przymioty rzadkie, nauka niepospolita i statek, w pośród rozpuszczonéj młodzieży rzymskiéj niezwykły, tak dalece zniewoliły Adryana cesarza, iż mianując następcą po sobie Lucyusza Wera, córkę jego za małżonkę jemu przeznaczył. Gdy zaś wkrótce potém Lucyusz życia dokonał, byłby go był po sobie następcą wybrał, gdyby wiek zbyt młody nie był na przeszkodzie: jednakże czyniąc wybór Antonina, wymógł na nim, iżby wraz z Wera potomkiem za syna go przybrał, a odmieniając dawne nazwisko, Aureliuszem go mianował. W siedemnastym naówczas był wieku życia swojego, i lubo dla lat mniéj zdolny do spraw publicznych i piastowania urzędów, jednakże na usilne żądanie Adryana zezwolił senat, iżby kwestorem, to jest skarbu dozorcą był uczynionym.
 Nastąpiła wkrótce potém śmierć Adryana; Antonin objąwszy najwyższą władzę, lubo dwóch miał przysposobionych synów, Kom-