nie mógł, w każdej okoliczności dawał mu poznać nieprzyjaźń swoję. Przyzwał nakoniec do siebie Aryusza, który dotąd na wygnaniu zostawał, a gdy kacerze sekty jego zgromadzili się w Tyrze i tam wezwali Atanazyusza, iżby się z zarzutów usprawiedliwił, stanął na czas i lubo okazał niewinność swoję, jednak z urzędu złożonym został. Odwołał się do Konstantyna i stawił w Konstantynopolu, ale i tam lekkowierność górę wzięła; udano, jakoby Atanazy chciał dowozowi żywności z Egiptu przeszkodzić i z tej jedynie powieści skazany został na wygnanie.
Oszukany w mniemaniu, starowny jednak o chwałę bożą Konstantyn, nie zapomniał w mieście swojego założenia o świątnicach gdzieby się chrześcijańskie obrządki jak najuroczyściej odprawiały. Był dawniej w Bizancyum przybytek pokoju, obrócił go na kościół, przekształcił i przyozdobił. Wiele innych wspaniałych z jego szczodrobliwości stanęło, między innemi najokazalszy świętych Apostołów, gdzie w przysionku grób dla siebie obrał. W samym domu, gdzie mieszkał, były ku nabożeństwu sporządzone gmachy; tam się często znajdował i niekiedy sam mówił do przytomnych wzbudzając ich do cnoty, utwierdzając w religii, wielbiąc opatrzność i dobroć Stworzyciela. I lubo te jego mowy, jako się z jednej pozostałej okazuje, nie nadto były wytworne, w owym jednak wieku, gdzie się nauki już ku skażeniu nakłaniały, okazują niepospolitą w mówiącym wiadomość rzeczy i stylu układność.
Dumny zwycięztwy poprzedników swoich król Persów Sapor słał poselstwo do Konstantyna, aby odstąpił krajów, które niegdyś do Persów należały; odpowiedziawszy na to, iż sam mu je odda, zaraz ściągać wojska począł. Ruszył zatem z Konstantynopola i gdy święta Wielkanocne odprawiał w Nikomedyi, złożony chorobą do zamku Helenopola, w blizkości którego były źródła wody ciepłej, nieść się rozkazał; tam chrzest święty przyjąwszy, życia dokonał. Żył lat sześćdziesiąt cztery, panował trzydzieści jeden. Przed śmiercią państwa swoje między trzech synów, Konstantyna, Konstansa i Konstancyusza podzielił.
Płodny w ludzi znamienitych był ród Karola Wielkiego. Dziad jego Karol pod nazwiskiem Magistri Palatii rząd udzielny we Francyi sprawując, Saracenów był zwycięzcą; ojciec Pipinus zrazu urząd ojcowski posiadał, nakoniec królestwo sobie przywłaszczył i umierając, spadkiem dziedzicznym podał je plemieniu swojemu. Dwóch synów zostawił Karlomana i Karola, którego się życie opisuje. Ci po śmierci ojcowskiej państw pozostałych między sobą podział uczy-
