Strona:PL E Orzeszkowa Cnoty proste.djvu/22

zagórskich gości zastawionych, to też wzajemnie nigdzie zapewne tak często napotkać nie można sprzeczności tak uderzającej, anomalii tak dziwnej, zagadki tak napozór do rozwikłania trudnej, jak człowiek który będąc hojnym, miłosiernym, wspaniałomyślnym, gościnnym, jest zarazem człowiekiem nieuczciwym. Ktokolwiek zna dobrze społeczeństwo nasze, wie dobrze ile znajduje się wśród niego ludzi, którzy odrywają od ust kawałek chleba, aby oddać go pierwszemu lepszemu nędzarzowi, którzy przy stołach swych pasą całe gromady rezydentów i pieczeniarzy, hojnemi datkami zbogacają swe sługi, współuczestniczą we wszystkich miłosiernych dziełach i dobroczynnych składkach i t. d., a jednocześnie nie uiszczają się z długów swych wierzycielom, rujnują kupców u których zaopatrują się w towar brany na kredyt, rzemieślnikowi każą miesiące i lata oczekiwać na należną mu zapłatę, zrywają umowy, chybiają terminom, nie dotrzymują słowa danego, a zrujnowawszy się nakoniec dla pełnienia cnót miłosierdzia, gościnności, wspaniałomyślności, pogrążają w ruinę wierzycieli swych, którzy ufając w ich prostą uczciwość, najboleśniej zawiedzionymi zostali. Jak wobec faktów podobnych znajduje się opinia publiczna? Opinia publiczna w wypadkach podo-