Strona:PL E Zola Ziemia.djvu/13

się u stóp kościółka, którego strzelista wieżyczka kryła wśród kamiennych swoich murów siedlisko odwiecznych rodów kruczych. Od strony wschodu, poza doliną rzeki Loir, gdzie w odległości dwóch kilometrów leżało miasto Cloyes, stolica kantonalna, barwiły się dalekie wzgórza Perche liljową plamą na tle jednostajnej szarzyzny nieba i powietrza. Była to dawna okolica Dunois, obecny okrąg Chateaudun, pomiędzy Perche a Beaucją, sam już jej skraj, miejsce, gdzie jałowe ziemie ściągnęły na nią przydomek „Beaucji wszawej“. — Stanąwszy znów na krańcu pola, zatrzymał się Jan i objął wzrokiem bystre, przejrzyste wody rzeki Aigry, płynącej wśród kęp trawy, równolegle z gościńcem, po którym sunęły szeregi wieśniaczych wozów, dążących, jak zwykle w dzień sobotni, na targ w miasteczku. Po chwili zawrócił i poszedł znów zpowrotem.
 Tym samym wciąż krokiem, z tym samym rytmicznym ruchem ręki, ciskającej garście siewnego ziarna, przemierzał pole z południa na północ i z północy na południe, śród złocistej kurzawy, unoszącej się z ponad zboża. Za nim powoli sunęła brona, popychana trzaskaniem z bicza, wciskająca w ziemię nasiona tym samym rytmem miarowym, powolnym, jak gdyby kierowana wolą świadomą. Długotrwałe deszcze opóźniły jesienną siejbę; w sierpniu jeszcze mierzwiono zaorane już oddawna pola; czarne, oczyszczone z chwastów zagony czekały już tylko na siew, aby wydać pszenicę i żyto po owsie i koniczynie w trójpolowym płodozmianie. Czas naglił, chociażby ze względu na obawę rychłych mrozów, które mogły ściąć ziemię po tak długich ulewach. Powietrze, oziębione odrazu, przybierające w szarym półmroku rdzawy kolor sadzy, nieporuszone najlżejszem tchnieniem wiatru, zawisło nieruchomo po nad oceanem zaoranej ziemi. Wszędzie odbywała się siejba; w odległości trzystu metrów na lewo inny rolnik obsiewał swoje pole, da-