nia; wolność łączenia się i zmawiania — żebyśmy mogli opierać się wszelkiemu wyzyskowi; wreszcie — wolność osobista, wolność w domu swoim, żeby nikt nie mógł żadnego gwałtu nad człowiekiem uczynić.
Tych to wszystkich wolności żądają socjaliści — i te wszystkie wolności nazywają jednem słowem: rzeczpospolita
rzeczpospolita ludowa, niezależna, polska!
∗
∗ ∗ |
Rzeczpospolita ludowa — to będzie nasze, ludu polskiego panowanie. Lud sam sobą rządzić będzie. Żadnych ciemiężycieli, żadnej władzy. Sami będziemy radzić o wszystkiem, i to tylko co uchwalimy stanie się prawem. Wszystkich urzędników — od najwyższego do najniższego — sami wybierać będziemy; a taki urzędnik, przez nas wybierany, przed nami będzie odpowiedzialny i, jeżeli będzie źle postępował, to go będziemy mogli odrazu zrzucić z urzędu. Tak samo sędziów i nauczycieli sami będziemy wybierali. W gminie nikt nie będzie miał prawa wtrącać się do spraw naszych; a nad sprawami całego kraju radzić będą ci, których my sami z pośród siebie wybierzemy do tego. W każdej gminie wybierzemy takiego, do którego będziemy mieli najwięcej zaufania, na swego przedstawiciela czyli posła i z tych przedstawicieli naszych, przez nas wybranych, składać się będzie sejm ludowy. W sejmie tym posłani przez nas przedstawiciele będą zajmowali się ogólno-krajowemi sprawami. Do nich będzie należało dbać o to, żeby wszystko szło w porządku, ale i oni nie będą mogli nic ważniejszego postanowić bez naszego zezwolenia, bez zgody większości ludu. Zanim więc ustanowią jakie prawo, to wprzódy będą musieli nas wszystkich zapytać się o to; będą musieli zapytać się całego ludu, czy zgadza się na takie prawo czy nie; i dopiero gdy my sami zgodzimy się, że to prawo będzie dobre, wtedy będą mogli je ustanawiać. To właśnie zgromadzenie przedstawicieli naszych, przez nas wybranych, czyli sejm ludowy, będzie jedynym rządem w rzeczypospolitej polskiej. Żadnego cesarza, ani króla, ani księcia nie będzie. W rzeczypospolitej więc rząd będzie wybierany przez nas samych, lud cały i każde prawo będzie musiało być przez lud zatwierdzone.
W rzeczypospolitej, lud sam będzie uchwalał, jakie ma płacić
