Strona:PL Edward Abramowski-Pisma T.4 246.jpeg

 W niektórych krajach rządy chwyciły się tego środka, który stanowi ich jedyne prawo — uciekły się do siły. Lecz nie zdołano odwieść robotników od świętowania swego święta robotniczego. Na prześladowania i gwałty ze strony rządów odpowiedzieli oni coraz liczniejszem świętowaniem 1-go Maja, zdwojoną pracą nad swą sprawą. Wszędzie pod wpływem święta majowego wzrastał ruch robotniczy, zwiększała się świadomość, rosła jedność między robotnikami, a wraz z jednością i świadomością wzmagała się siła klasy robotniczej. Szeregi walczących o lepszą przyszłość rosły w liczbę i potęgę, i wrogowie ludu pracującego zmuszeni byli robić coraz większe ustępstwa. W krótkości opowiemy historję tej walki i zwycięstw robotników.
 Jedną z najważniejszych zdobyczy, uzyskanych przez robotników od czasu, jak zaczęli oni święcić 1 Maja, było prawo wysyłania w wielu krajach swoich posłów do parlamentów. We wszystkich krajach europejskich z wyjątkiem Rosji i Turcji, istnieją parlamenty, bez zgody których żadne prawo nie może być ustanowione. Ale do tych parlamentów dotąd w wielu krajach tylko ludzie bogaci mogli posyłać delegatów. Robotnicy więc wszędzie zaczęli się domagać takiego samego prawa dla siebie. Nic nie pomagały zebrania, na których robotnicy dopominali się o to prawo, nie pomagało podawanie próśb do rządów; rządy i kapitaliści odpowiadali, że to wszystko robi tylko garstka agitatorów, że masy pracujące o to nie dbają.
 Przyszło święto majowe. Wyległy na ulice tysiące i miljony robotników, domagających się tych samych praw politycznych, jakie mają bogaci. Stanęły warsztaty i fabryki; rządy przekonały się, że żądanie to popiera cały lud roboczy. Dopiero teraz pod naciskiem niezadowolonych mas rządy i kapitaliści ustąpili.
 Pierwszy przykład tego widzimy w Hiszpanji, gdzie robotnicy niedawno wywalczyli sobie prawo wysyłania posłów do parlamentu i mogą teraz przez swych delegatów bronić tam swej sprawy i przyczyniać się do wydawania praw, korzystnych dla siebie.
 Za przykładem robotników hiszpańskich poszli robotnicy belgijscy i austrjaccy. W obu tych krajach, święto majowe odbyło się wspanialej, niż gdziekolwiek, w obu hasłem robotników było zaprowadzenie wyborów do parlamentu przez cały lud — i w obu tych