Ta strona została przepisana.
po lasach i obumierała w nędzy ostatecznej. Moskale z carem swoim Alieksiejem złowrogim, jak horda zbójecka, pałająca żądzą nienasyconą krwi ludzkiej i rabanku, z ogromnem wojskiem wtargnęli do Litwy, wszystko po drodze burząc, paląc, rabując, mordując, oddechem swym zatrutym szerząc moralną zgniliznę. Zajęli nawet stolicę Litwy – Wilno, i zrabowawaszy, całą ludność wyciąwszy, spalili całe miasto do szczętu. Nieprzepuścili nawet umarłym. Wdarli się do grobów kościoła św. Michala Bernardynek, gdzie pogrzebiony był ze swoją rodziną ów znakomity Lew Sapieha, kanclerz, fundator Karmelitów w Białyniczach. Z trumien ciała powyrzucali, a trumny, że były kosztowne i ozdobne, metalowe, powieźli jako trofea barbarzyństwa swego do Moskwy[1].
- ↑ Oprócz Leona Sapiehy kanclerza, złożeni tam byli synowie jego Jan Stanisław, marszałek wielki lit. z żoną swoją Anną z Chodkiewiczów, Krzysztof, pisarz wielki lit. i dwoje dziatek w niemowlęctwie zmarłych. Nadto Teodora z Tarnowskich, żona Kazimierza Leona Sapiehy podkancl. lit. (syna Leona fundatora); Mikołaj Sapieha, wojewoda mścisławski i córka jego Eufrozyna, zakonnica. Jan Sapieha (brat Pawła, hetmana wielkiego lit.); Zofia z Zienowiczów, żona Pawła Sapiehy, obożnego w. ks. lit. i Teresa Sapieżanka, zakonnica, córka tegoż Pawła. Wszystkich tych osób trumny były drogie i nader bogate (pisze Kognowicki) dostały się łupem Moskalom, kiedy oni miasto burzyli i łupili i kiedy Bernardynki musiały dla bezpieczeństwa uciekać. Dopiero po powrocie ich do Wilna, przełożona Konstancya Sokolińska z należną uczciwością najprzód ciało ś. p. Leona Sapiehy, swego fundatora w habit zakonny przybrawszy, który i teraz (pisze Kognowicki r. 1791) co lat trzy odmieniają wdzięczne zakonnice, złożyła w drewnianej trumnie, z napisem na przybitej blasze (przytaczamy tu ten napis jako fundatora Karmelitów w Białyniczach): Tu odpoczywa ciało J. M. p. Leona Sapiehy, pana na Czerej, wojewody wileńskiego hetmana w. ks. lit., mohilewskiego etc., starosty, fundatora kościoła i klasztoru tego, wielkim kosztem zbudowanego i majętnościami nadanego, a tę pamiątkę WW. PP. zakonne przy tym kościele zostające — z miłości swojej i powinności przeciw fundatorowi swemu po zrujnowaniu od Moskwy tak miasta jako i w kościele tym ozdób także z sklepien trumien bogatych, a po eliberowaniu zamku wileńskiego złożywszy w tę trumnę ciało – wystawiły w r. 1662 dnia 7 Julij. Potem ciała wszystkich innych w trumnę dużą zebrać kazała z wyrażeniem osób także na blasze mosiężnej (pro memoria Sapiehom).
Przy tej sposobności przypominamy, że w grotach kościoła Bwenardynów w Kalwaryi Zebrzydowskiej złożone ciało ś. p. Kajetana Sapiehy, wojowodzica mścisławskiego, marszałka Konfederacyi Barskiej, poległego w bitwie z Moskalami pod Lanckoroną, a dla którego w kościele tym, niema nietylko pomnika, lecz i żadnej tablicy. Czyż nie wypada uczcić pamięć jego w nagrobku, jako tego, który życie swoje położył w obronie Ojczyzny. Od brata
