Ta strona została przepisana.
... Serce dobrego katolika boleśnie zasmucone widokiem tego co się dzieje w dwóch kończynach Europy. Dla opisania stanu religii katolickiej na Północy, zwłaszcza w Rosyi i w nieszczęśliwej Polsce nie znajduje innych słów, tylko te Najwyższych Pasterzy, które wymawiają w konsystorzu przy prekonizacyi biskupów dla krajów niewiernych: „Status plorandus, non describendus“ stan który można tylko łzami wyrazić. Nie śmiem myślą badawczą przenikać przyszłość niepewną tych narodów (........). Wiem tylko, czego nas uczy i Pismo święte i historya rodzaju ludzkiego, że gdy Kościół wyczerpie wszystkie swoje środki i zasoby, powstaje wtedy sam Pan Bóg jako Sędzia w sprawie swojej, i że wówczas dają się słyszeć groźne zapowiedzi (qu’on entend alors gronder le bruit avans-coureur) mających nastąpić kar (chulimens), jakiemi niebo dosiegnie całe te narody (okrutne) nie oszczędzając i głów koronowanych. Nie dziwcie się moi najdrożsi koledzy i wy przezacni słuchacze, że tak otwarcie i z taką swobodą przemawiam. Zważcie, że człowiek obarczony wiekiem 87 lat i blizki grobu, do którego niedługo zstopi, zwykle głuchy jest na rady ludzi małodusznych – mądrości ludzkiej.
(Wyjątek mowy, którą miał kardynał Pakka (Pacca) dziekan świętego Kollegium kardynałów, biskup i legat. Velletri, przy uroczystem otwarciu w Rzymie Akademii religii katolickiej w roku 1813, przytoczony przez Theinera str. 513 w dziele: Vicissitudes de L’Eglise Catholique en Pologne...).
Vae pastoribus Izraël, qui pascebant semetipsos... Vivo ego, dicit Dominus... Quod facti sunt greges mei in rapinam, et oves meae in devorationem omnium bestiarum... ecce ego ipse requiram oves meas et visitabo eas (Ezechiel XXXIV).
I. W kraju dzikim zwanym Białorusią, właściwie mówiąc we wschodniej części Litwy – jest, albo raczej do niedawna jeszcze było, miejsce przesławne, które jak w ognisku skupiało w sobie całe życie religijne tych stron i z którego w najdalsze okolice jakby
