Strona:PL Eliza Orzeszkowa-Cham.djvu/154

może odpędzić od siebie myśli, które kręciły się mu po głowie — półgłosem bąkać zaczął:
 — Niech o-pła-ki-wam wi-ny mo-je, niech od od-od-r-z-u-rzu odrzu-cam po-ku-sy...
 Przed piecem, w którym płonął już ogień, rozległ się ostry, zjadliwy śmiech.
 — Ot, czytanie! Ot, śliczne czytanie! Ot, widać zaraz, że edukowany! Ot, gnój tobie wozić, ale nie książki czytać, chamisko!
 — Niech po-pra-wiam złe s-k-ł-o-n skłon-n-o-ś noś, skłonnoś c-i skłonności mo-je.
 Paweł, z głową w dłoniach, półgłosem czytał dalej.
 — Nu, czy przestaniesz? — krzyknęła Franka — wolałabym skrzeczenia żab słuchać, niż tego chamskiego czytania. Czytać zachciało się! pan! hrabia! rabin żydowski!
 Paweł czytał, a raczej bąkał:
 — Niech się sta-ram o cno-ty p-r-z-y-z przyz-wo wo przyzwo...
 Wtem mała, zgrabna, drżąca ręka z pod samej twarzy jego książkę porwała. Jednocześnie zerwał się i on z ławy, prosty jak struna, z rozbłysłemi oczyma.
 — Oddaj książkę! — krzyknął.
 — Nie twoja książka, moja! do mojej własności prawa nie masz! Kiedy zechcę, to spalę i adje! Na tamtym świecie chyba djabli ci książki do czytania dawać nie będą!
 — Franka, oddaj! słyszysz? bić będę! — przez zaciśnięte zęby przemówił i widać było, że z wysileniem nadzwyczajnem tłumił w sobie gniew straszny, gniew cichego i łagodnego, w głębi zaś namiętnego człowieka.
 — Bij! — krzyknęła — a ja książkę spalę!
 Ramieniem zamachnęła tak, jakby «Służbę Bożą» w ogień cisnąć miała, ale powstrzymała ją ta sama twarda, żelazna obręcz, która już raz przed kilkunastu dniami objęła była jej ramię. Książkę z ręki jej wyrwał i, ramię z uścisków palców swych uwolniwszy, na ławę ciężko upadł.
 Pobladł, jak płótno, ciężko i głośno oddychał, parę razy zcicha powtórzył:
 — Piekło! piekło! gorące piekło!
 Jeszcze pohamował się, jeszcze nie wybił jej, a nawet po kilku minutach zniżonym i przez śpieszny oddech przerywanym głosem mówić zaczął:
 — Franka! upamiętaj się! Na Pana Boga wspomnij, duszy