Strona:PL Eliza Orzeszkowa-O wpływie nauki na rozwój milosierdzia.djvu/33

 Wiekuista nieodpuszczalność zastąpioną została — nadzieją przebaczenia; rozpaczne pojęcie o niepoprawności grzesznika — pracą nad jego poprawą; niszczenie występnej jednostki — jej odczłowieczaniem; grube fizyczne żywioły przemocy — działaniem wysokich, moralnych pierwiastków rozumu i woli.
 Na czarne wprzódy jak otchłań niebo całej a licznej kategoryi ludzi, obok oczyszczonego z chmur słońca sprawiedliwości, wstąpiła równa mu w majestacie gwiazda miłosierdzia. Bratnie te słońca, dzielone długo niewiadomością ludzką, zlały się w jedno ognisko, przyświecające drogom tak tych, którzy zbłądzili, jak tych, którzy szukając zbłąkanych, wnoszą na manowce pochodnie zbawienia.
 Czem nauki przyrodnicze, mianowicie medycyna, stały się dla obłąkanych, a prawoznawstwo wraz z pomocniczemi mu: fizyologią, psychologią, statystyką, dla występnych, tem inne znowu gałęzie umysłowości ludzkiej stają się i staną dla trzeciej jeszcze kategoryi ludzi, mnogiemi a ciężkiemi cierpieniami dotkniętej.
 Przedstawicielem tej najliczniejszej z pomiędzy wszystkich grupy społecznej, jest człowiek, urodzony pod słomianą strzechą chaty wiejskiej, lub na wysokiem poddaszu miejskiego domostwa. Piastunką jego bywa częstokroć nędza, mistrzynią ulica, towarzyszkami nieodłącznemi ciemnota umysłowa, praca mozolna, troska, zawiść.