Strona:PL Eliza Orzeszkowa-Ostatnia miłość.djvu/311

 — Od tego zacznij Regino, to są dzieje ludzkości. — Spójrz w daleką przeszłość i zobacz jakiemi drogami szły przez wieki ludzkie pokolenia. W obrazie tym znajdziesz wszystko: poezją, dramat, i najgłębszą z nauk, bo naukę życia ogółu i jednostek. Potem możesz się wziąść do tych książek — tu jest nauka natury. Kiedy będziesz czytała o wszystkich prawdach do jakich doszły badania i prace mozolne mistrzów, przed okiem twojem roztworzą się szerokie przestrzenie nieznanych dotąd ci światów; zobaczysz ogrom wszechstworzenia, i z pokorą pochylisz czoło przed widokiem nieskończonej wielkości i nieskończonej harmonji, w jakiej przez wieki łączą się i postępują najróżniejsze żywioły. W obec tej wielkiej natury, której tajemnice odkryje ci nauka, zobaczysz się atomem tylko i mniej samolubna będziesz w boleściach swoich. I nie z samych książek ucz się poznawać przyrodę — ale przypatruj się jej także we wszystkich jej wspaniałych a żywotnych przejawach. Drzewo i kwiat, gwiazda i błyskawica, obłoki i wody jeziora, niech przemawiają do ciebie zrozumiałym językiem. Nie szukaj w nich tła do marzeń, nielituj się dziecinnie nad kwiatkiem, który więdnieje, i westchnień nie ślij na gwiazdy; ale wszędzie dopatruj wielkiej harmonji i piękności. Dowiaduj się o początku i powodach bytu wszystkiego, o ile rozum ludzki może je znać; — a ze źródeł, które innym przynoszą