Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/110

Ta strona została przepisana.

władzami i skłonnościami przyrodzonemi przez uległość władz niższych władzom wyższym, oświecenie rozumu wyższą światłością i wzniesienie woli do stanu świętości i sprawiedliwości. Pierwsze przymioty wynikają z podobieństwa obrazu, drugie z podobieństwa ducha człowieka z Bogiem. Pierwotny ten stan niewinności, pokoju i szczęścia, przywiązał Bóg do zachowywania jego prawa czyli woli (Gen. 2, 17). Zakaz pożywania owocu drzewa wiadomości dobrego i złego, czyli rozkaz o posłuszeństwie woli i przestrogom ojca, niewyłamywania się od niego uczuciem własnej osobistości i daniem pierwszeństwa woli własnej przed wolą boską: ten rozkaz posłuszeństwa i życia, zgwałcił pierwszy człowiek. Gwałcąc go, stracił niewinność, pokój i szczęście, których dotąd używał, jako następstwa jego wierności. Odtąd, przez słuszną karę Boga, którego obraził, człowiek skazany został na cierpienia, ciężką pracę, śmierć ciała, bunty ciała przeciw duchowi i wszystkie nieszczęścia, od których dotąd, za łaską Bożą, był wolny, (Gen. 3, 7-24). Stracił świętość i sprawiedliwość, władze jego osłabły, rozum się zaćmił: wola jego, jako siła ku dobremu, skłoniła się do złego; słowem, podobieństwo do Boga zniknęło, obraz zatartym został. Powód do grzechu Adama przypisywany jest czartowi (Gen. 3, 1), bo w naturze człowieka nie było nic takiego, coby go pociągało do grzechu, ani też w otaczającej go naturze, jako nie wzbudzającej nic cielesnego, przeto podnietą do złego był sam duch złego. Upadek Adama przez grzech, jest zarazem upadkiem całego rodzaju ludzkiego na którym cięży ten grzech pierworodny. Adam wygnany z raju, musiał pracować w pocie oblicza swego, a ziemia ciernie i osty mu rodziła. Miał dzieci wiele, z których Pismo święte wymienia trzech synów: Kaina, Abla i Setha. Umarł mając lat 930, w r. 3070 przed narodzeniem Chrystusa. Mniemają że Adam był pogrzebany na górze Golgotha czyli Kalwaryi pod Jeruzalem. Enkratyci uważali go za potępionego; ale Ojcowie wraz z Kościołem wierzą że jest zbawionym, i Pismo święte mówi, że „Bóg uwolnił Adama od upadku jego“ (Mądr. 10, 2). Kościół Rzymski obchodzi uroczystość Adama i Ewy w przeddzień Bożego Narodzenia, to jest 24 Grudnia. L. R.

Adam w 1252 r. był kasztelanem wiślickim.

Adam herbu Pobóg był od 1245 do 1260 r. kasztelanem krakowskim.

Adam w 1261 r. był kasztelanem rozpirskim.

Adam w 1352 r. był kasztelanem ostrowskim.

Adam (Adolf Karol), ulubiony kompozytor muzyczny, ur. 1803 r. w Paryżu, jest synem Ludwika Adama zasłużonego nauczyciela muzyki i autora dobrej szkoły fortepianu, wstąpił r. 1817 do konserwatoryjum paryzkiego, gdzie Reich i Boyeldieu uczyli go kompozycyi. Opery jego wykazują w ogóle przymioty i wady muzyki francuzkiéj. Mają one zaletę świetności, lekkości, i subtelnej komiki; za to, brak im głębokości uczucia, dosadności i ściśle dramatycznego przeprowadzenia. Najbardziej z nich znane są: „Le postillon de Longjumeau (1836)“ „Le brasseur de Preston (1839)“ „Au fidele berger“. Mniéj się podobały „Le diable a quatre (1845)“, „Giralda ou la nouvelle Psyche“. — Inne jego dzieła są: opery Si j’etais roi (1852); Le Proscrit; Le Chalet; Le Toleudor (1849); Le bijou perdu (1843); La Poupée de Nuremberg (1853); i bateta: Grizeldis (1849); Le Corsaire (1855). Adam umar r. 1856 w Paryżu.

Adam (Albrecht), ur. w Nordlingen 1786, malarz historyczny, uczył się najprzód w Norymbedze, później w Monachijum. W r. 1809 brał udział w wojnie z Austryją i na polu bitwy pierwsze swoje wymalował obrazy. W roku następnym wicekról Eugenijusz wziął go do swego boku; z nim też udał się w 1812 r. do Rossyi i przy nim pozostał aż do zawarcia pokoju, poczém powrócił do Niemiec. Tu w bezustannej żyjąc pracy, wykończył znaczną ilość obrazów bitew, z pomię-