w jego ojczyźnie. Baobab należy też do drzew długo-trwałych, a nawet najstarszych na ziemi. Adanson mierząc liczbę słojów tego drzewa, znalazł, że niektóre pnie miały ich przeszło 5,000, a widział jeszcze kilka takich, których pnie były grubsze, a wiek mógł dochodzić do 6,000 lat. Miazga owoców ma smak kwaskowaty, przyjemny, z niej robią z cukrem gatunek limonady, mającej własności łagodzące pragnienie: owoce nadpsute używają się do robienia mydła. Kora tego drzewa zwróciła na siebie uwagę lekarzy, gdyż ma posiadać własność uśmierzania febry. Wreszcie opowiadają podróżni, że murzyni wydrążają głęboko pnie baobabu, i w tych wydrążeniach zawieszają ciała zmarłych, którym przesądy tamtejsze nie dozwalają oddać ostatniej posługi pogrzebowej. S. P.
Adar albo Addar, (pierwszy i drugi) nazwisko ostatniego miesiąca w roku według kalendarza księżycowego, jakiego się Izraelici trzymają. Izraelici liczą lata według okresu dziewiętnastoletniego: że zaś w takim okresie słonecznym przypada 235 nowiów, przeto licząc 12 miesięcy księżycowych na rok. wypada w dziewiętnastoletnim okresie słonecznym lat 19 i miesięcy 7. Aby więc otrzymać lat 19 okrągło, w siedmiu latach, a mianowicie w 3, 6, 8, 11, 14, 17 i 19 liczą po miesięcy 13, które to lata zowią się przybyszowemi, a ostatni miesiąc trzynasty zowią Adar 2-gi. Nadto u Izraelitów rok był dwojaki: astronomiczno-religijny, zaczynający się od miesiąca Nissan, którego dzień 1 przypada około 1 Kwietnia, i rok administracyjny zaczynający się od Tyszry, w sześć miesięcy później, a w takim roku zwyczajnym Adar jest miesiącem szóstym, w roku zaś przybyszowym Adar 1-szy jest szóstym, a Adar 2-gi siódmym miesiącem. Porządek miesięcy jest następujący: Nissan, Ijor, Sywan. Tamuz, Aw, Elul. Tyszry, Cheszwon, Kisław, Tewos, Szebat, Adar. J. P-z.
Adarma jest 192 częścią aragońskiego funta (libra), równa się 1,7974 gramma. 225,61 adarmy czyni 1 funt warszawski, więc funt aragoński równa się 0,851 funta warszawskiego.
Adasa albo Adarsa, miasto w pokoleniu Efraim, 4 mile od Bethoron, niedaleko Gophna. Tu Judasz Machabeusz we trzy tysiące poraził Nikanora, wodza 35.000 wojska syryjskiego. Poległemu ucięto głowę i rękę, którą był hardzie wyciągnął, najgrawając się ze świątyni w Jeruzalem. (I, Machab. 7, 33—47).
A dato, w aktach urzędowych, oznaczające, od wyrażonego dnia.
Ad Calendas graecas, przysłowie łacińskie, tyle znaczy co: nigdy! albo: jutro! jutro rano! (ironicznie). Calendae w kalendarzu rzymskim, zwał się pierwszy dzień każdego miesiąca, który tak samo jak u nas, bywał zwykłym terminem wypłat, opłaty procentów i t. d. Ponieważ zaś Grecy takich Calendae nie znali, przeto odesłanie do kalend greckich, naturalnie to samo znaczyło, co odpowiedź odmowna, lub przyrzeczenie, bez zamiaru dotrzymania go. Cesarz August często podobno używał tego wyrażenia, które odtąd stało się przysłowiem.
Ad causam. wyrażenie łacińskie, używane u Rzymian ze słowem accedere, to jest: ad causam accedere, do sprawy przystępować. W Polsce używają go w protokółach śledczych, które dzieła się zwykle na dwoje: ad generalia, czyli w ogólności. i pytają się słuchanego pod tym oddziałem: jak on się nazywa, wiele ma lat. jakiej religii i t. d., następnie: ad causam, czyli w szczególności, co do sprawy, a tu zadają pytanie dotyczące przedmiotu, mającego być wyjaśnionym.
Ad coram, dwa wyrazy łacińskie: do obecności. Oznaczają, iż sprawa, spór, kwestyja, ma przyjść przed czyjąś obecność, i być roztrząsaną jawnie, otwarcie, np. przyjdzie się z tém ad coram, gdy się rzecz ad coram wytoczy.“ i t. p.
Adcytacyja, z łacińskiego: wyrażenie prawne; przypozew, zawezwanie do sądu.
