nami, blisko ujścia rzeki Chajlar do rzeki Arguni. Rozciągający się pod tém miastem step jest bezpłodny, piaszczysty i kamienisty.
Abaka albo konopie manilskie; są to włókna gatunku bananu (Musa Troglodytarum) rosnącego na wyspach Filipińskich, które na wielką skalę hodują na wyspach Luson, Samar i Lejt. Odcięte gałęzie łupią na długie pasy i z nich oddzielają włókna od massy mięsistej. Z tych włókien, których nie przędą ani nie skręcają, lecz z sobą zbijają, otrzymują liny mniej kształtne lecz bardzo wytrzymałe. W Manilli znajduje się fabryka o sile pary, która przygotowuje liny okrętowe. Przed r. 1825 wywóz tego towaru był nieznaczny, lecz od tego czasu wzrósł do 55,000 centnarów metrycznych rocznie.
Abakan, rz. w jenisejskiej gub.; wypływa z gór Sajańskich i przebiegłszy około 350 wiorst, wpada z lewej strony do rzeki Jeniseju. Wzdłuż brzegów Abakanu licznie są rozsiane kurhany, niekiedy bardzo wysokie, obłożone po bokach kwadratowemi taflami czerwonawego piaskowca, znajdującego się obficie w sąsiednich górach. W wielu z tych kurchanów rozkopanych, oprócz kości ludzkich, znaleziono małe srebrne naczynia i złote blaszki. Na taflach przechowały się mongolskie i tatarskie napisy, tudzież wyobrażenia ludzi, wielbłądów i innych zwierząt.
Abakański Ostrog, leży poniżej ujścia Abakanu, na prawym brzegu Jeniseju, założony w r. 1707 i na nowo obwarowany w 1725. Mieszkańcy w liczbie około 600 dusz płci męz., zajmują się rolnictwem, hodowlą bydła i innym przemysłem. Okolice osłonione ze wszystkich stron górami, mają tak umiarkowany i ciepły klimat, że usiłowano uprawiać tu tytuń i kawony. — Abakański przewóz znajduje się poniżej Ostroga, u podnóża urwistej góry, zwanej Przewoźną. Poniżej o 5 czy 6 wiorst, na wysokim brzegu rzeki, znajduje się wiele dawnych kamiennych mogił; szczególniej zasługuje na uwagę pas ziemi na 400 sążni długości, pokryty wciąż mogiłami, które zwyczajnie leżą po parze, prawie na dwa sążnie jedna od drugiej.
Abakańskie góry, zaczynają się blisko ujścia rz. Abakanu od gór Ogdochty i Kupa, ciągną się lewym brzegiem Jeniseju, i kończą się, niedochodząc do m. Krasnojarska, czułymskiém pasmem. Góry te, ze składu swego, zostają w związku ze wszystkiemi gałęziami wielkiego łańcucha, rozciągającego się wzdłuż zachodniej granicy gubernii jenisejskiej.
Abakuk (ob. Habakuk).
Abakus, u starożytnych rodzaj tablicy arytmetycznej, nakształt liczebnicy czyli szczotów w Rossyi używanych; w ogóle zaś każda tabella rachunkowa, zkąd téż i tabliczkę mnożenia zwano Abakus Pytagorasa. — W architekturze Abakus jest platą wierzchnią, przykrywającą kapitel filaru, już to, w porządku doryckim, starojońskim i toskańskim w kształcie foremnego czworoboku; już téż z bokami zagiętemi i rogami zaokrąglonemi, jak w porządkach nowo-jońskim, korynckim i rzymskim. Abakus nazywały się również u starożytnych czworograniaste płyty marmurowe, wprawiane w ściany świątyń i domów, jako téż pola z figurami w posadzkach mozajkowych.
Abalienatio, stary wyraz prawa cywilnego rzymskiego, oznaczający odstąpienie zupełne własności, czyli rzeczy posiadanych przez obywatela rzymskiego, res mancipii, jako to: niewolników, bydła, gruntu i t. d., komu innemu, przez sprzedaż lub innym sposobem. — Jus abalienandi znaczy prawo odstępowania swojej własności drugiemu.
Abalus czyli Baltia, nazwa mniemanej wyspy bursztynowej u starożytnych,
