Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/181

w nim utrzymać chrześcijańska wiara. Alexandryja, która za czasów ś. Atanazego liczyła do 500,000 mieszkańców, z czasem stała sie prawie tylko wsią; lecz dzisiaj znowu liczy do 40,000 mieszkańców, a przeszło 4000 katolików. To było powodem że Grzegorz XVI wyznaczył ją na stolicę biskupa, pod nazwą wikaryjusza apostolskiego i poruczył jego pieczy wszystkich wiernych obrządku łacińskiego, znajdujących się w Egipcie i Arabii. W r. 1845 liczył ich przeszło 15,000 i posługę duchowną czyni im około 25 kapłanów zakonnych. Generalnym wikaryjuszem od r. 1839 jest Perpetuus Guasco z zakonu ś. Franciszka. Znacznie powiększa się tu także liczba koptów Unitów, która w r. 1845 wynosiła do 15,000, biskup ich mieszka w Kairze i ma pod sobą do 30 kapłanów. —3) Biskupstwo Algierskie. Po podbiciu Algieru w r. 1830 przez Francyje, istniejąca tam apostolska prefektura w r. 1838 została na biskupstwo wyniesiona. Pierwszym jej biskupem był Adolf Dupuch. W r. 1843 podług listu biskupa liczyło się tu 130,000 katolików, to jest: 50,000 cywilnych i 80,000 wojskowych, a podług innych doniesień: cywilnych osób 15,000 w Algierze, 9000 w Oranie, 4000 w Bonie i 1000 w Konstantynie, i 150 kościołów większych i mniejszych. Dziś ta liczba potroiła Się. Pomnażano także liczbę religijnych zakładów dla przyśpieszenia cywilizacyi. W Stauli niedaleko Algieru, Trapiści założyli swój klasztor i uczą Arabów jak mają uprawiać ziemie i zasługiwać na niebo. Zakonnice ś. Wincentego a Paulo poświęcają się tu chorym i wychowaniu ubogich. — 4) Biskupstwo Ceuta. Niedaleko Gibraltaru, za Rzymian była stolicą części Maurytanii, dzisiejszego Marokko. Od Rzymian dostała się w ręce Gotów, a później w ręce Arabów, od których odebrali je w r. 1409 Portugalczycy, a od tych przeszła w r. 1640 do Hiszpanów. Ceuta ma w pobliżu fanatycznych Mahometanów. Pomimo srogich napadów w latach 1697 i 1727 zachowała jednak w swych murach krzyż. Biskupstwo Ceuta, z osadami hiszpańskiemi na brzegach marokańskich, liczy do 14,000 katolików, sama stolica do 8000. — 5) Apostolska Prefektura Marokko. Obejmuje państwo Fez i Marokko, dawną Maurytaniję, co kiedyś tak wiele stolic biskupich liczyła; dziś pomiędzy 8,000,000 mieszkańców liczy zaledwie 1000 katolików to jest: w Marokko 200. w Tangierze 100, w Tetuanie 100, El Araisz, Magodorze i inne miasta po tyleż mają. — 6) Apostolska Prefektura Tripolis. Tripolis, państwo korsarzy, liczące do milijona mieszkańców, jest także okręgiem apostolskiej prefektury. Reformaci, od stu lat zajmują się opowiadaniem i rozszerzeniem ewangelii w tym kraju, którego stolica była kiedyś podobnież straszną dla południowej Europy jak Algier, tylko na mniejszą skalę. Tutejsza apostolska prefektura w r. 1845 liczyła około 2000 katolików. — 7) Apostolska Prefektura Tunis. Tunis jest ojczyzną ś. Cypryjana, śś. Perpetui i Felicyty. Tu leżała sławna Kartago; dzisiaj Tunisobejmuje do dwu milijonów ludności, a katolików do 7000, z których 6000 mieszka w stolicy. Apostołami tego kraju są Kapucyni; w stolicy został niedawno wybudowany piękny kościół. — 8) Apostolski Wikaryjat Gwinei, winien swój początek gorliwości niektórych kapłanów amerykańskich. Obejmuje szczególniej osady Ameryki północnej w Gwinei wyższej. Stołeczne miasto Monrowia liczy do 3000 katolików, a w innych osadach w r. 1845 liczyło do 10.000. Od r. 1845 osiedli tam Maryści (Czciciele osobliwsi serca Maryi), i nawrócenia murzynów w Nigrycyi szybko postępują. — 9) Apostolska Prefektura w Madagaskarze. Główną stacyją missyi na tej wielkiej wyspie Oceanu Indyjskiego jest ś. Maryja. Liczba katolików w r. 1845 wynosiła do 1000, a przełożonym missyi był ksiądz Dalmond. — 10) Apostolski Wikaryjat wyspy ś. Maurycego, rozciąga się ku wschodowi od wyspy Madagaskaru i w r. 1845 liczył przeszło 90,000 katolików. Pod względem kapłanów był dotąd bar-