dziełami o teologii, literaturze wschodniej, ekonomii, wychowaniu publicznem, matematyce i pochwalą Linneusza. Agardth jest członkiem akademii szwedzkiej i akademii nauk w Sztokholmie. — Agardh (Jakób Jerzy), syn poprzedniego, dał się już poznać dwoma ważnemi dziełami: Sinopsis generis Lupini, Lund, 1835; i Recensio specierum generis pteridis, Lund, 1839.
Agarejczycy, Agarenowie, pokolenie Arabów koczujących na wschód Jordanu, których za czasów Saula wyrugowało z ich posiadłości pokolenie Ruben (I, Paralip. 5, 10—19, 21, 21), i przenieśli się snadź bardziej na południo-wschód do Arabii pustej, ku ziemi Moabitów, których podług Psalmu 82, 6, byli sprzymierzeńcami. „Agarii“ u Strabona i Ptolemeusza, i „Argees“ u Dyjonizyjusza Perygety, są zapewne tym samym ludem. Imię jego zachowało się w dzisiejszej prowincyi Hadżar, której stolica, El-Ahsa, leży przy odnodze Perskiej. Gesenius mniema, że Agarenowie są toż samo co Gerrheenowie, lud handlowy, którego stolicą była Gerrha, nad odnogą Perską, w tém samém miejscu, gdzie dziś leży El-Ahsa. Gerrha miała być zbudowana przez zbiegów babilońskich. Rabini uważają ich za potomków Agary, a późniejsze thargumim za przodków narodu Węgrów (Hungari).
Agarenijanie, chrześcijanie apostaci, tak nazwani, ponieważ przeszli na wiarę Mahometa i Arabów, którzy pochodzą od Izmaela, syna Agary. Wyrzekłszy się Ewangelii, w połowie VII wieku, przyjęli Koran: zaprzeczali Trójcy Przenajświętszej i bluźniąc dowodzili, że Bóg nie miał syna, ponieważ nie miał żony.
Agaricia (Lamarck). Jest to koral kopalny znajdujący się głównie w wapieniu koralowym, stanowiącym jedno z ogniw formacyi Jura. Najważniejsze gatunki jego są: Agaricia fellax, confusa i concinna.
Agaryk. Pod tém nazwiskiem znaną była dawniej w medycynie hupka, służąca do tamowania krwi, płynącej z ran. Hupkę tę przygotowywano z miąższości grzyba, nazwanego tak samo, rosnącego na dębach, wierzbach, topolach, kasztanach, gruszkach, a najczęściej na bukach. Ku temu celowi zdejmowano z grzyba skórę i część jego dolną, ostrą i twardą, a samą miąższość rudawego koloru i dosyć delikatną moczono w wodzie, później ubijano drewnianemi tłuczkami na blaszki mniej więcej cienkie. Po zasuszeniu, blaszki takie służyły do tamowania krwi, choćby nawet gwałtownie płynącej. W połowie zeszłego wieku chirurg francuzki Brossard, pierwszy używał tego środka, ale okrywał go tajemnicą. Ludwik XV nabył sekret i rozpowszechnił hupkę. Niekawem jednak przekonano się wszędzie, że hupka ta, bynajmniej nie posiada własności ściągających i działa tylko mechanicznie, może być więc zastąpioną innemi środkami, łatwiejszemi do nabycia, jak: szarpią, próchnem lub płótnem spalonem. Dla tego też dzisiaj wyszła zupełnie z użycia. Dr. K. K.
Agassiz (Ludwik), znakomity naturalista szwajcarski, urodzony 1807 roku w Orbe w kantonie Waadt, gdzie ojciec jego był pastorem, rozpoczął nauki w Biel, udał się 1822 r. do akademii w Lozannie, uczył się medycyny w Zurich, Heidelbergu i Monachium, gdzie został doktorem 1830; od młodości poczuwając skłonność do nauk przyrodzonych, szczególniej poświęcał się anatomii porównawczej w Heidelbergu i Monachium. W Monachium zabrał znajomość z Martius’em i Spix’em. Po śmierci Spix’a, Martius powierzył Agassizowi opisanie 116 gatunków ryb zebranych w Brazylii, pomiędzy któremi większa część była zupełnie nieznanych, a które wydał pod tytułem: Pisces i t. d. quos collegit et pingendos curavit Spix, descripsit Agassiz (Monachium 1829—31 z 92 tablicami), i w niém dał poznać swoje myśli o klassyfikacyi ryb. Z powodu tej pracy Agassiz szczególniej zajął się ichtyologiją, czego owocem było dzieło: Histoire naturelle des
