gi jest starożytny kościół ś. Szczepana. W r. 506 po Chr. odbył się w Agde sobór, zwołany przez Alaryka, króla Golów.
Agdolf (Grzegorz), poseł Augusta III, króla polskiego we Florencyi. Korrespondencyja jego z sekretarzem stanu księtwa toskańskiego, w latach 1740—1752, znajdowała się w rękopiśmie w bibliotece Medyceuszów we Florencyi.
Agelaus, syn Herkulesa i Omfalii, z rodu którego, wedle Apollodora, miał pochodzić Krezus.
Agelaus, syn Eneusa i Altei, brat Meleagra, zginął w walce między Kaledończykami i Kuretami o głowę i skórę dzika kaledońskiego. — Agelaus, syn Damastora, był z liczby ubiegających się o rękę Penelopy (ob.), a lubo najmężniejszy z nich, zginął jednak z rąk Ulissesa. — Agelaus, sługa Prijamowy, który Parysa na górę Idę poniósł; zobaczywszy po dniach pięciu, że ssie wymię niedźwiedzicy. wziął go do siebie na wychowanie.
Agema, wyborowy oddział wojska macedońskiego, liczący od 150 do 1,000 ludzi, po większej części jeźdców.
Agen, niegdyś stolica hrab. Agenois, teraz depart. Lot-et-Garonne we Francyi, na prawym brzegu Garonny, liczy około 16,000 mieszkańców i jest siedliskiem biskupa, oraz władz departamentalnych. Agen jest miejscem urodzenia uczonego Scaligera.
Agenda (od łacińskiego słowa agere, czynić), w dawnych czasach zwana także sacramentarium, pastorale, liber officiorum, ordinarium, rituale, nazywa się księga, w której wyższa władza Kościoła zamieszcza formy obrzędów służby Bożej (ritas), tudzież czynności osób duchownych dopełnianych z urzędu (agendorum), a mianowicie przy udzielaniu Sakramentów: Chrztu, Bierzmowania, Małżeństwa, ostatniego Olejem Świętym namaszczenia i t. d. Najdawniejszą w kraju naszym Agendę wydał Marcin, kanonik wileński, w Gdańsku, drukiem Konrada Baumgarthena r. 1499, pod tytułem: Agenda sive exequiale divonorum sacramentorum. W Krakowie u Jana Hallera, wyszła r. 1514 Agenda, w językach łacińskim, polskim i niemieckim; jest to jeden z najdawniejszych drukowany pomnik polskiej mowy. Wychodziły także Agendy dla rozmaitych dyjecezyj, jak np. gnieźnieńskiej (Kraków 1503, 1549); płockiej (Kraków 1550, 1554), staraniem biskupa Noskowskiego, a pracą księdza Wawrzyńca Zembrzuckiego. Agenda dla wszystkich Kościołów polskich, z postanowienia synodu Piotrkowskiego, wydana przez księdza Hieronima Powodowskiego (Kraków 1591, 1600). Agenda parva, w Wilnie 1616, obejmuje formularze na obrządki Chrztu, Ślubu i t. d., po polsku, litewsku i niemiecku.— Z pomiędzy Agend wyznań ewangelickich, wymieniamy wydane w Gdańsku 1637 r., w Lubaczu, nad Niemnem 1644; w Brzegu lub w Oleśnicy 1668. Agenda dla kościołów ewangelickich w cesarstwie Rossyjskiem, Najwyżej zatwierdzona, znajduje się w drugim Zbiorze wszystkich praw Cesarstwa, tom VII, n. 5870. W Prusiech, z woli rządu, wydana roku 1829 Agenda dla zjednoczonych wyznań augsburgskiego i reformowanego czyli helweckiego. L. R.
Agenor, syn Neptuna i Libii, król Fenicyi i mąż Telefasty, z którą miał dzieci: Kadmusa, Fenixa, Cilixa i Europę. Gdy ostatnią w postaci byka uprowadził Jowisz, Agenor wszystkich powysyłał synów na jej odszukanie z zastrzeżeniem, by nie wracali, dopóki jej nie znajdą. Ponieważ usiłowania ich były próżne, więc wcale do domu nie wrócili, tylko w różnych poosiedlali się stronach. — Agenor, syn Antenora i Teany, był jednym z najwaleczniejszych Trojan, który zagrzewany przez Apollina mierzył się nawet z Achillesem; blizkim wszakże będąc upadku, uratowany został przez Apollina przyjęciem na siebie jego postaci. —
