Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/245

tium w Bononii i wiele innych. F) Akademije lekarskie: Akademija Leopoldyńska badaczy przyrody w Wiedniu, założona 1652 roku pod nazwą: Academia naturae curiosorum, później na cześć Leopolda I przybrała miano: Caesoreo-Leopoldina naturae curiosorum Academia. Siedlisko tej akademii zależy od miejsca pobytu każdorazowego prezesa. Pamiętniki swoje akademija ta wydawała podróżnemi napisami: Miscellanea, Ephemerides, Acta, Nova Acta i t. d. — Akademije lekarskie istnieją jeszcze: w Palermo (1645 r.), w Wenecyi (1701 r.), w Genewie (1715 r.), w Paryżu (1820 r.); oprócz tego mnóstwo towarzystw lekarskich w różnych krajach, o których ob. w miejscu właściwem. G) Akademija chirurgiczna w Paryżu, założona 1731 roku, udzielała corocznie nagrodę konkursową w summie 500 franków. W 1820 roku połączyła się z akademija lekarską tamże. H) Akademija teologiczna, istnieje od 1637 roku w Bolonii. J) Akademije sztuk pięknych, tak nazywają się zakłady, mające na celu naukę i wydoskonalenie sztuk pięknych, należące tedy częścią do rodzaju akademij właściwych, częścią zaś stanowiące instytuty naukowe. Towarzystwa w takim celu zawiązywały sie już w bardzo dawnych czasach; pierwsze w Wenecyi (1345 r.), drugie we Florencyi (1350 r.). W roku 1391 malarze paryzcy, idąc za przykładem włoskich, połączyli się w towarzystwo pod imieniem Akademii ś. Łukasza, której królowie Karol VII (1430 r.) i Henryk III (1584 r.) obszerne nadali przywileje. W roku 1613 przyłączyło się do akademii ś. Łukasza Towarzystwo rzeźbiarstwa, i razem z nią trwało do rewolucyi francuzkiej. W roku 1671 minister Colbert założył Akademije architektury, wszystkie te instytuta, rozwiązane podczas rewolucyi, później wskrzeszone, weszły w skład Instytutu Narodowego i stanowią czwartą jego klassę pod nazwiskiem: Akademii cesarskiej sztuk pięknych. W Rzymie znajduje się wydział tej akademii; oprócz tego akademije sztuk pięknych znajdują się jeszcze w wielu miastach Francyi. Pomiędzy takiemiż zakładami we Włoszech pierwsze miejsce trzyma Akademija ś. Łukasza w Rzymie, założona 1593 roku przez znakomitego malarza Zuccara; inne tego rodzaju akademije znajdują się w Medyjolanie, Bononii, Parmie i t. d. Najdawniejsza akademija sztuk pięknych w Niemczech, założona 1662 r. przez Joachima San-drarta w Norymberdze; roku 1694 założoną została Drezdeńska, połączona 1764 roku z Lipską i Miśnijską, a w tymże składzie trwa dotąd. Akademije sztuk pięknych znajdują się również w Wiedniu, Berlinie, Monachijum i w wielu innych miastach niemieckich; dalej w Madrycie (1753 r.); w Amsterdamie, Bruxelli i Antwerpii; w Stockholmie; Akademija w Kopenhadze założona 1738 r., której uczniem był sławny Thorwaldsen.— W Anglii pierwsza akademija malarstwa zawiązała się 1712 r., lecz wkrótce upadła: teraźniejsza Królewska Akademija Londyńska założona 1768 r., składa się z 40 artystów akademików, z 18 członków przybranych honorowych, 6 sztycharzy i 3 lub 4 członków honorowych, wybieranych ze znakomitości w innych gałęziach nauk lub umiejętności. Z grona akademików mianowani są professorowie malarstwa, rzeźbiarstwa, architektury, perspektywy i anatomii; fundusz na utrzymanie akademii uzbieranym został jedynie z opłat od publiczności za oglądanie wystawy, odbywającej się corocznie na wiosnę; Królewska Akademija Edymburgska założona 1754 r.. i Królewska Akademija Hibernijska, założona w 1831 r. w Dublinie.—W Petersburgu Cesarska Akademija Sztuk Pięknych, zawiązana 1758 r. przez generała Szuwarowa, z początku oprócz sztuk pięknych trudniła się także nauczaniem kunsztów, jako to: zegarmistrzostwa, tokarstwa, ślusarstwa i t. d. Nowa organizacyja z roku 1830, ustanawia skład akademii z prezydenta, wice-prezydenta, trzech rektorów: malarstwa, rzeźbiarstwa i architektury, sekretarza konferencyi, inspektora,