swego, księcia Berri, a Ludwik XVI roku 1774 najstarszego brata swego, hrabiego Prowancyi.
Alentejo czyli Alemtejo, słabo zaludniona prowincyja portugalska, rozciąga sią między Hiszpaniją, Oceanem Atlantyckim a Estremadurą, od rzeki Tagu aż do gór Algarbii, przerzynana rzekami Guadiana, Sado, Gaja, Sever, Revoto i Tejo, na 491 mil □ liczy tylko 260,000 mieszkańców. Powierzchnia przedstawia w ogóle dość żyzną płaszczyznę, w stronie wschodniej przerywaną niezbyt wysokiemi pasmami gór, jak np.: Sierras de Mamed, de Portalegre, de Ossa i t. d.; wielkie, piaszczyste stepy zajmują przestrzeń na północ Tagu aż do morza, a przerzynane są płaskowzgórzem wapiennem, kończącém się w lesisty przylądek Cabo Espichel. Flora tych stron jest piękna i nader rozmaita: cistus ladaniferus, wrzos pospolity do 6 nieraz stóp wysoki, krzaki mirtów, rozmarynu i wonnego jałowcu dziko rosną na ogromnych przestrzeniach; lasy są z pinii, jodeł morskich i wiecznie zielonych dębów, z drzew laurowych i świętojańskiego chleba. Klimat, z wyjątkiem okolic bagnistych, w całej prowincyi jest nader zdrowy; do główniejszych jej płodów należą: pszenica, jęczmień, oliwa, wino, owoce południowe, kasztany, jedwabniki, bydło rogate szczególnej dobroci, torf, sól morska, marmur, miedź i żelazo. Przemysł na wielkiej stoi stopie, handel zaś wywozowy dosyć znaczny, gdyż niewielka ludność nie zużywa wszystkich swoich produktów. W kilku tylko miastach, jak np. w Portalegre, zajmują się sukiennictwem, a w Estremoz garncarstwem. Oprócz wspomnionych dwóch miast, ważną jest jeszcze forteca Elvas i Elvora, stolica prowincyi Alentejo, 10,000 mieszkańców, z pięknym wodociągiem rzymskim.
Aleotti (Rafael Argenta), mnich Augustyjanin z Ferrary, znakomity kompozytor muzyki kościelnej w XVII wieku. Z druku wyszło tylko kilka jego motetów i madrygałów, które wszystkie dziś jeszcze powszechne zyskują pochwały znawców. — Aleotti (Vittoria), córka architekta, uczennica Pasquina, żyła około 1580 r., genijusz muzyczny pierwszego rzędu, w późniejszych latach życia wstąpiła do klasztoru Benedyktynek. Ojciec jej wydał zbiór jej kompozycyj, złożony z 21 różnych sztuk znakomitej wartości, pod tytułem: Ghirlanda de Madrigalia a 4 voci (Wenecyja, 1593). Mnóstwo innych utworów Wiktoryi Aleotti zaginęło bez śladu.
Alep czyli Haleb, stolica ejaletu tegoż nazwiska, w północnej części Syryi, leży pomiędzy rzekami Orontes i Eufrat, nad rzeczką Koik, u wnijścia do Syryj-sko-Arabskiej pustyni, w kotlinie otoczonej skałami wapiennemi. Żyzne ogrody, położone po obu brzegach Koiku, słyną z pięknych swych sadów pistacyjowych i stanowią jedyne urozmaicenie opustoszałej okolicy. Alep należy dziś jeszcze do najpiękniejszych miast Wschodu i lat temu 60 liczyło 300,000 mieszkańców. Późniejsze klęski, a zwłaszcza trzęsienie ziemi z dnia 13 Sierpnia 1822 r., zmniejszyły tę liczbę do 80,000, między któremi 17,000 chrześcijan, 4,700 żydów i mała liczba Europejczyków. Charakter miasta zupełnie jest arabski, a handel między Europą, Indyjami, Persyją, Arabiją i Armeniją głównie się w niem koncentruje. W najnowszych czasach Alep stał się widownią powstania i licznych okrucieństw, popełnianych na tamecznych chrześcijanach (w jesieni 1850). Kerim-pasza, z generałami Bem i Guyon, stłumili ruch ten 6 Listopada 1850 r.
Aleph, litera początkowa alfabetu hebrajskiego; jako liczba alef znaczy 1.
Alepin, gruba materyja wełniana, podobna do barchanu i kamlotu.
Aleps, ostatni Krywe, albo arcykapłan Pruss pogańskich, widział ciągłe tryumfy zakonu nad swoim narodem, i ostateczny wreszcie upadek powstania sambijskiego pod dowództwem Naluba, któremu niepowiódł się zamach na Królewiec
