Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/386

Ta strona została przepisana.

tegicznym, bywała nieraz przedmiotem uporczywej walki. Roku 1796 przeszła w ręce Francuzów i została stolicą departamentu Marengo. Po bitwie pod Maren-go zawarł tu Bonaparte (16 Czerwca 1800) z generałem Melas zawieszenie broni, skutkiem którego oddano Francuzom całe górne Włochy, aż po rzekę Mincio, oraz 12 fortec. Po stłumieniu powstania piemonckiego z r. 1821, Alessandria na lat kilka została obsadzoną przez Austryjaków. W czasie wojny lat 1848 i 1849, w której forteca ta była podstawą działań Piemontczyków, obwarowano ją jeszcze silniej. Po bitwie pod Nowarrą (23 Marca 1849), Alessandria tymczasowo oddaną została w zakład Austryjakom, którzy opuścili ją dopiero po zawarciu pokoju. Rząd Sardyński obecnie zajął się gorliwie fortyfikacyją tego miasta, a na sprawienie potrzebnych ku temu armat w całych Włoszech, pomimo zakazu rządu austryjackiego, hojne zbierają składki.

Alessi (Galeazzo), sławny architekt, ur. 1500 w Perugija, kształcił się w Rzymie pod okiem Michała Anioła, póz'niej osiadł w Genui, gdzie też najważniejsze swoje zostawił prace. Mnóstwo pałaców i kościołów, wystawionych tamże pod jego kierunkiem, świadczy o bogactwie jego wyobraźni, nie unoszącej się nigdy fantastycznemi wybrykami, tak pospolitemi w owoczesnych architektach; wybornie także korzystać umiał z niezmiernie urozmaiconej miejscowości, tak iż wszędzie niemal okazuje się oryginalnym i nowym. Części wewnętrzne jego gmachów, z których najsławniejszemi są w Genui kościół ś. Maryi de Carignan, oraz pałace Grimaldi i Palavicini, ich schody, dziedzińce i t. d. odznaczają się zawsze układem najbardziej malowniczym. Um. 1572 r. w swojem mieście ozdzinném.

Aleszki (dawniejszy Dnieprowsk), miasto główne powiatu Dnieprowskiego, gubernii Tauryckiej, leży o 32 mil na północo-zachodzie od miasta Symferopola, przy ujściu Dniestra, naprzeciw Chersonu; mieszkańców liczy 4000 obojej płci. Tu osiedli Zaporożcy, kiedy sicz ich nad rzeką Kamionką, zniesioną była w r. 1711, z rozkazu Piotra Wielkiego, przez hetmana Skoropadzkiego. Miasto to z okolicami słynie kapustą nadzwyczajnej wielkości, oraz najlepszemi w całej prowincyi melonami i kawonami. Mieszkańcy szczególniejsze mają usposobienie do marynarki i z tego powodu znaczna ich część należy do stanu wolnych marynarzy. — W powiecie Dnieprowskim liczy się przeszło 85,000 mieszkańców Powierzchnia jego zupełnie równa, w ogólności sucha, przerżnięta niewielką ilością małych rzek. Lasów nie masz zgoła; ale rośnie wysoka trawa, stanowiąca pożywną paszę dla licznych stad. Piasczyste okolice Aleszek na 3 mile ku północo-wschodowi i południu, utrudniają nieco kommunikacyję z tem miastem. W powiecie znajduje się 70 solnych jezior i 300 błot wysychających, rozsianych szczególniej od Aleszek do Kinburna. Sól wydobywa się tylko z jeziór blisko przystani Prognojskiej. Główny przemysł mieszkańców zależy na hodowli stad; konie tutejsze silne i szczególniej zdatne dla jazdy; bydło rogate w ogólności ukraińskiego pochodzenia; nadto znajdują się wielbłądy, nierogacizna, tudzież liczne trzody owiec grubo i cienkowełnistych. Skutkiem własności traw i obfitości soli, stepy tutejsze uważane są za najdogodniejsze do rozmnażania najlepszych gatunków owiec hiszpańskich i merynosów.

Aleta, część pionowa znajdująca się pomiędzy pilastrem, lub kolumną, a otworem arkady. Aleta nigdy nie bywa ozdabianą.

Aletys (z greckiego: alein, tułać się), jest to właściwie nazwa pieśni tułackie;, którą młode dziewice śpiewały w czasie uroczystości, Aletydami zwanych, a odprawianych na cześć Erygony, która szukając ojca swego Ikara, długo tułała się po świecie, aż nareszcie, nie znalazłszy go, z rozpaczy się powiesiła.

Aleuadowie, potomkowie Aleuasa, z przydomkiem Pyrrhusa (Rudego), który