chnego i druga z dnia 10 Kwietnia tegoż roku, w której się przedłuża jeszcze na rok jeden władza legata, nadana poprzednio w roku 1442 Zbigniewowi przez sobór bazylejski i stąd domysł, że książę nawet nie dojechał do Polski za pierwszą rażą; przedłużenie to legacyi nie ma jednak, zastrzeżono to w bulli, uwłaczać prawom książęcia Alexandra, w którego ręce miał nawet Zbigniew wykonać przysięgę na swoją dostojność. Ale najprędzej i Zbigniew nic sobie nie robił z rozkazów soboru i książę tytułem nie zaś godnością się cieszył. Tytuł jego kardynalski, był świętego Wawrzyńca in Damaso. Umarł książę w r. 1444. Są poszlaki że w Wiedniu. Nagrobek ma do dziś dnia tamże w kościele świętego Szczepana, wypisuje go całkiem w dziele swojem Kulczycki o Pamiątkach Wiednia. Zresztą śladów piśmiennych żadnych nie ma w Wiedniu o księciu Alexandrze, który aź do śmierci tytuł kardynała nosił, chociaż Felixa V policzono w rząd anty-papieży. Jul. B.
Alexander Janowicz, wielki książę twerski, syn Jana Michałowicza twerskiego, siestrzan Witolda wielkiego książęcia litewskiego, wstąpił na tron książęcy po śmierci ojca swego 1 Maja 1426 roku i wkrótce umarł od zarazy grasującej podówczas.
Alexander Jagiellończyk, czwarty z kolei syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuskiej, córki cesarza rzymskiego Albrechta, wnuk Władysława Jagiełły, narodził się w Krakowie 5 Października 1460 r. Obrany na wielkie księstwo litewskie w Wilnie, po śmierci ojca przeciw Siemionowi Olelkowiczowi synowi Michała księcia słuckiego w r. 1492. Jednocześnie na sejmie piotrkowskim i w Koronie podniosły się głosy za Alexandrem, dla tém silniejszego utrzymania Litwy z Polską, ale Olbracht przeważył. Po śmierci dopiero brata, królem polskim wybrany w Piotrkowie 19 Sierpnia i koronowany w Krakowie, przez rodzonego brata kardynała prymasa i biskupa krakowskiego, Fryderyka Jagiellończyka 12 Grudnia 1501 roku. Umarł w Wilnie 19 Sierpnia 1506 roku we środę o czwartej godzinie w nocy. Miał wzrost średni, twarz pociągłą, włosy czarniawe, w plecach był szeroki. Czerstwych sił, mówił mało i bawił się najwięcej słuchaniem głośnej muzyki. Lubił też wielce ludzi rycerskich, hojnymi byli wszyscy Jagiellonowie, ale król ten przewyższył wszystkich braci i przodków pod tym względem, bo za rozkosz sobie miał gdy co komu darował. Przemarnotrawił też dochody stołu królewskiego do tego stopnia, że królowi prawie nic nie zorało. Nie posiadał też zdolności i łatwo dał się kierować, co potem księstwu litewskiemu na bardzo złe wyszło. Najwięcej po rycerskich ludziach mieli u niego łaski dworzanie, śpiewacy i muzykanci; w ich towarzystwie czas trawił, koteryjnemi widzeniami się uwodząc. Erazm Ciołek biskup płocki, acz nieszlachcic, że królowi był miły, stanął na znakomitym stopniu w Koronie. Jako książę litewski, po Witoldzie był Alexandrem II, jako król polski, Alexandrem I, panował w Litwie lat 14, w Koronie lat 4 i miesięcy 8. Miał zaś wieku swego lat 46. Zona jego Helena moskiewska (ob.), córka Iwana Wasilewicza wielkiego księcia zaślubiona w roku 1495; wdowa od 1506 roku: dzieci nie mieli z sobą żadnych. — Alexander wbrew unii z Polską zasiadł na wielkoksiążęcym tronie litewskim, gdy na mocy sojuszów, Litwa sama nie powinna była wybierać książąt dla siebie, ale poszła tutaj za prośbą króla Kazimierza, ufając w godność i dzielność, którą pokazywał po sobie młodszy królewicz. Biskup litewski Tabor udzielił mu według starodawnego zwyczaju błogosławieństwa i napominania pasterskiego, a Litawor Chreptowicz marszałek litewski, podając królewiczowi miecz goły w mowie uroczystej, prosił, aby rządził i sądził Litwę prawem nie włoskiem, które jest obłudne, ani czeskim ani niemieckim obyczajem, ale prawdziwym li-
