czył z Turkami i Scytami, udało mu się bowiem odebrać im zajęte przez nich wyspy na brzegach Azyi mniejszej. Tymczasem nowe i nadspodziewane niebezpieczeństwo zagroziło cesarstwu wschodniemu: niezliczone tłumy Krzyżowników, ciągnąc do ziemi świętej, wkroczyły do Konstantynopola pod dowództwem Piotra Pustelnika; przerażony cesarz postanowił wyprawić ich natychmiast do Azyi, obiecawszy im pomoc przeciwko Turkom. Alexy zanadto się obawiał Krzyżowników, aby dotrzymać im danego słowa, dla tego też nietylko że im nie pomagał, ale wystawił ich na łup nieprzyjaciół. Monarcha waleczny, dobroczynny i pełen zalet, powstrzymał na czas niejakiś państwo wschodnie od upadku, poraził na głowę Turków w 1115 i 1117 roku, ale nie zdążył korzystać ze swych zwycięztw. Śmierć zaskoczyła go w 1118 roku.
Alexy Bulgarzyn. Jarosław I, wielki książę ruski, prosił Benedykta VIII o przysłanie z Rzymu biskupa. Papież w r. 1201 przysłał mu do Kijowa Alexego biskupa, rodem z Bulgaryi, znającego gruntownie języki grecki i słowiański. Gdy Alexy założył nową dyjecezyję kijowską i pierwszy mszą świętą odprawił w kościele ś. Zofii, dalszych prac apostolskich zaniechać musiał, z powodu zawiści duchowieństwa greckiego. Zrażony długą nadaremną walką, złamany cierpieniami, wyjechał z Kijowa i umarł w Bulgaryi (Chr. Gott. Friese w dziele: De episcopatu Kioviensi commentatio).
Alexy (samozwaniec), sławny oszust, który w XII wieku za panowania cesarza byzantyńskiego Izaaka Anioła, korzystając z nadzwyczajnego podobieństwa z Alexym II, synem Manuela Komnena, i z niezadowolenia wywołanego nieudolnością i zbrodniami Izaaka, usiłował przywłaszczyć sobie najwyższą władzę. Azet, sułtan Ikoński, uwierzywszy bajce o jego pochodzeniu, z początku sprzyjał jego sprawie; wnet jednak przekonany o prawdzie porzucił ją. Pomimo to udało się fałszywemu Alexemu zgromadzić dość liczne wojsko, zbieraninę muzułmanów i rozbójników chrześcijan, którzy pod pozorem podbicia kraju pustoszyli prowincyję, rozpościerając w nich wszędzie rabunek i mordy, co wnet podburzyło massy do fanatycznej przeciw przywłaszczycielowi nienawiści. Nareszcie pewien mnich, zakradłszy się nocną porą do sypialni samozwańca, własnym jego mieczem przebił go (r. 1191 po Chr.), poczém też i hordy jego z łatwością zostały rozproszone.
Alexy Michajłowicz, drugi car rossyjski z domu Romanowych, syn cara Michała Teodorowicza i Eudoxyi Strieszniowej; ur. 10 Marca 1629; wstąpił na tron 13 Lipca 1645; um. 29 Stycznia 1676 r. Objąwszy, po śmierci ojca, państwo nieurządzone wewnątrz, niezabezpieczone na zewnątrz; zostawił następcom swoim Rossyję w dobrym bycie, silną na północy, groźną od wschodu i południa. W początkach panowania Alexego wybuchły bunty w Moskwie, Nowogrodzie i Pskowie; samozwaniec Ankudinow, udawał się za syna cara Wasila Szujskiego; ale środki energiczne przez rząd przedsięwzięte, położyły koniec rozruchom. Alexy Michajłowicz zwrócił całą swą baczność na prawodawstwo rossyjskie, pojął jego niedostateczność i wydał nową księgę praw, pod tytutułem: Ułożenije (1649 r.), następnie, rozporządzenie o zarządzie miejskim, ustawę wojenną, prawa dla sądów duchownych, pod tytułem: Kormczaja kniga, nakoniec ustawy: handlową (1667), celną, o opłatach na drogach i przewozach i inne. Przyłączenie Mało-rossyi do państwa moskiewskiego wprowadziło cara Alexieja w wojnę z Polską. Dla utrzymania tych posiadłości, poruszył on wszystkie siły swoje przeciw królowi Janowi Kazimierzowi, opanował Smoleńsk (20 Września 1654 r.), Witebsk, Mohilew, i Połock, a następnego roku zajął Wilno i Grodno. W tymże czasie wojska rossyjskie działały przeciw Szwecyi, w Inflantach i Karelii; wojna ta
